Nguyên nhân bệnh phát sáng trên tôm và cách phòng trị hiệu quả

12:02 | 11/07/2024

Tác giả:

Bạn đã bao giờ nghe về một loại bệnh khiến tôm phát sáng như đom đóm chưa? Đúng vậy, đó chính là bệnh phát sáng trên tôm! Nghe có vẻ thú vị, nhưng thực tế đây là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với ngành nuôi tôm. Nếu không điều trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tôm, giảm năng suất, giảm thu nhập của người nuôi.

Nguyên nhân gây bệnh phát sáng trên tôm là gì?

Bệnh phát sáng trên tôm do vi khuẩn Vibrio Harveyi gây ra, nó có tốc độ lây lan nhanh chóng, thậm chí gây chết hàng loạt.

1. Do vi khuẩn Vibrio Harveyi

Đây chính là "thủ phạm" chính gây ra bệnh phát sáng trên tôm. Vibrio Harveyi là một loại vi khuẩn có khả năng phát sáng sinh học, giống như đom đóm vậy.

  • Tên khoa học: Vibrio Harveyi

  • Đặc điểm: Phát sáng sinh học

  • Môi trường sống: Chúng xuất hiện ở những khu vực nước lợ và nước mặn

  • Tác hại: Gây bệnh cho tôm

2. Do môi trường phát triển Vibrio Harveyi

Môi trường ao nuôi đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Vibrio Harveyi. Những yếu tố sau có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển:

  • Chất lượng nước kém

  • Nhiệt độ cao

  • Dư thừa chất hữu cơ

  • pH không ổn định

  • Xác tôm chết và các chất thải khác

Bạn có thể xem môi trường ao nuôi như "ngôi nhà" của vi khuẩn. Nếu "ngôi nhà" này quá thoải mái, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh và gây hại cho tôm.

3. Do chất lượng nước ao nuôi kém

Chất lượng nước kém tạo điều kiện lý tưởng cho Vibrio Harveyi phát triển:

  • Oxy hòa tan thấp

  • Độ mặn không ổn định

  • Nhiệt độ cao

  • pH thay đổi đột ngột

Bảng 1: Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của Vibrio Harveyi

Yếu tố

Điều kiện thuận lợi

Điều kiện bất lợi

Nhiệt độ

28-30°C

<20°C hoặc >35°C

pH

7.5-8.5

<6.5 hoặc >9.0

Độ mặn

15-25 ppt

<5 ppt hoặc >35 ppt

Oxy hòa tan

<3 mg/L

>5 mg/L

Vi khuẩn Vibrio Harveyi là nguyên nhân gây bệnh

Vi khuẩn Vibrio Harveyi là nguyên nhân gây bệnh

Triệu chứng phát hiện của bệnh phát sáng trên tôm như thế nào?

Để nhận biết bệnh, bà con nuôi tôm có thể căn cứ theo một số triệu chứng của bệnh như sau:

1. Phát sáng trên cơ thể tôm

  • Màu sắc phát sáng: Xanh (blue), xanh lục (greenish blue)

  • Thời điểm: Thường quan sát rõ nhất vào ban đêm

  • Vị trí: Toàn thân tôm, đặc biệt là phần bụng

Bạn có thể tưởng tượng tôm bị bệnh giống như những "đèn neon sống" trong ao nuôi vậy. Chúng ta có thể quan sát bằng mắt thường vào ban đêm. 

2. Giảm ăn, hoạt động chậm

Ngoài việc phát sáng, tôm bị bệnh còn có những triệu chứng khác:

  • Giảm ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn

  • Di chuyển chậm chạp

  • Tập trung ở mép ao

  • Vỏ mềm, dễ bong tróc

Những triệu chứng này giống như "chuông báo động" cho người nuôi tôm biết rằng có vấn đề đang xảy ra trong ao nuôi.

Chẩn đoán bệnh phát sáng ở tôm

Phát hiện sớm bệnh là chìa khóa để kiểm soát hiệu quả nhất. Hãy chú ý những dấu hiệu sau:

  • Giảm hoạt động bơi: Tôm trở nên lờ đờ, ít di chuyển.

  • Tôm tập trung ở mép ao: Hiện tượng này thường xảy ra khi tôm bị stress.

  • Giảm lượng thức ăn tiêu thụ

  • Nước ao có màu xanh nhạt bất thường vào ban đêm

Bạn cần "tinh mắt" để nhận biết những dấu hiệu này. Hãy thường xuyên theo dõi và thăm tôm vào ban đêm.

Tôm phát sáng nên rất dễ nhận biết

Tôm phát sáng nên rất dễ nhận biết

Bệnh phát sáng trên tôm được chẩn đoán bằng xét nghiệm mẫu bệnh phẩm. Để chắc chắn, bạn nên:

  • Lấy mẫu tôm nghi nhiễm bệnh

  • Gửi đến phòng xét nghiệm chuyên ngành

  • Áp dụng và thực hiện các biện pháp xét nghiệm vi sinh

Kết quả xét nghiệm sẽ giúp bạn xác định chính xác nguyên nhân và có biện pháp xử lý phù hợp.

Thách thức kinh tế cho người nuôi tôm

Bệnh phát sáng gây ra nhiều thách thức kinh tế:

  • Giảm năng suất: Tôm chết và tăng trưởng kém

  • Chi phí quản lý bệnh: Tốn kém cho thuốc và xử lý ao

  • Giảm giá bán: Tôm bị bệnh thường có chất lượng kém

  • Mất uy tín trên thị trường

Bạn có thể tưởng tượng bệnh phát sáng như một "cơn bão" đe dọa "con tàu" kinh doanh tôm của bạn. Nếu không xử lý kịp thời, nó có thể gây ra những tổn thất lớn.

Bệnh có thể gây chết tôm

Bệnh có thể gây chết tôm

Các biện pháp phòng ngừa bệnh phát sáng trên tôm

1. Quản lý ao nuôi tổng hợp

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Hãy áp dụng các biện pháp phòng bệnh phát sáng trên tôm như sau:

  • Sục khí định kỳ:

    • Tăng lượng oxy hòa tan

    • Giúp phân hủy chất hữu cơ

    • Tạo môi trường bất lợi cho Vibrio Harveyi

  • Sử dụng vi sinh vật có lợi (Probiotics):

    • Canh tranh và loại bỏ vi khuẩn có hại

    • Cải thiện chất lượng nước

    • Tăng hệ miễn dịch cho tôm nuôi

Bạn có thể xem việc quản lý ao nuôi như "chăm sóc một khu vườn". Càng chăm sóc tốt, cây (tôm) càng khỏe mạnh và ít bị sâu bệnh (Vibrio Harveyi) tấn công.

2. Kiểm soát chất nước nước định kỳ

  • Tần suất kiểm tra: Hàng ngày hoặc ít nhất 2-3 lần/tuần

  • Các chỉ số quan trọng: pH, oxy hòa tan, độ mặn, nhiệt độ

  • Công cụ: Bộ test nhanh, máy đo chuyên dụng

  • Mục đích: Phát hiện sớm bất thường, điều chỉnh kịp thời

Bảng 2: Các chỉ số nước ao nuôi lý tưởng

Chỉ số

Giá trị lý tưởng

pH

7.5-8.5

Oxy hòa tan

>5 mg/L

Độ mặn

10-25 ppt

Nhiệt độ

28-32°C

Việc kiểm tra chất lượng nước giống như "khám sức khỏe" cho ao nuôi vậy. Nó giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề và có biện pháp xử lý kịp thời.

Quản lý chất lượng ao nuôi tổng hợp là giải pháp phòng ngừa hiệu quả

Quản lý chất lượng ao nuôi tổng hợp là giải pháp phòng ngừa hiệu quả

Nuôi tôm an toàn sinh học phòng bệnh phát sáng

1. Phòng ngừa từ bên ngoài

Ngăn chặn Vibrio Harveyi xâm nhập vào ao nuôi là bước quan trọng đầu tiên:

  • Sát trùng dụng cụ:

    • Dùng chlorine hoặc iodine

    • Áp dụng cho tất cả dụng cụ trước khi sử dụng

  • Kiểm dịch tôm giống:

    • Nuôi cách ly 3-5 ngày trước khi thả

    • Kiểm tra sức khỏe và các bệnh tiềm ẩn

Bạn có thể xem các biện pháp này như "hàng rào bảo vệ" cho ao nuôi của mình. Càng kiểm soát chặt chẽ, nguy cơ nhiễm bệnh càng thấp.

2. Phòng ngừa lây lan trong ao nuôi

Nếu bệnh đã xâm nhập, việc ngăn chặn lây lan là cực kỳ quan trọng:

  • Quản lý ao nuôi theo ô:

    • Chia ao thành các khu vực riêng biệt

    • Hạn chế sự di chuyển của nước và tôm giữa các khu vực

  • Ngăn ngừa chim và động vật khác tiếp xúc:

    • Sử dụng lưới che

    • Xây dựng rào chắn xung quanh ao

Việc phòng ngừa lây lan giống như "dập tắt đám cháy" khi nó còn nhỏ. Càng kiểm soát tốt, thiệt hại càng ít.

Hướng đến nuôi tôm sinh học bền vững

Hướng đến nuôi tôm sinh học bền vững

Những câu hỏi thường gặp về bệnh phát sáng trên tôm

1. Bệnh phát sáng có lây lan nhanh không?

Đúng vậy, bệnh phát sáng có thể lây lan rất nhanh trong ao nuôi. Vi khuẩn Vibrio Harveyi có khả năng nhân lên nhanh chóng trong điều kiện thuận lợi.

  • Tốc độ lây lan: Nhanh, có thể ảnh hưởng toàn bộ ao trong vài ngày

  • Yếu tố ảnh hưởng: Chất lượng nước, mật độ nuôi, sức đề kháng của tôm

  • Biện pháp ngăn chặn: Cách ly tôm bệnh, xử lý nước kịp thời

2. Có thể chữa trị bệnh phát sáng không?

Có thể điều trị bệnh phát sáng, nhưng hiệu quả phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

  • Phát hiện sớm

  • Áp dụng biện pháp xử lý đúng cách

  • Cải thiện môi trường ao nuôi

Tuy nhiên, phòng bệnh vẫn luôn tốt hơn chữa bệnh. Hãy tập trung vào các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ bùng phát bệnh.

3. Bệnh phát sáng có ảnh hưởng đến con người khi ăn tôm không?

May mắn thay, vi khuẩn Vibrio Harveyi gây bệnh phát sáng chủ yếu ảnh hưởng đến tôm và không gây hại trực tiếp cho người khi ăn tôm đã nấu chín. Tuy nhiên:

  • Tôm bị bệnh thường có chất lượng kém

  • Nên tránh tiêu thụ tôm từ các ao bị nhiễm bệnh

  • Luôn nấu chín kỹ tôm trước khi ăn

Diệt khuẩn nước ao tôm - Giải pháp phòng bệnh hiệu quả

Diệt khuẩn nước ao bằng chlorine là bước quan trọng và không thể thiếu trong quy trình nuôi tôm. Nó không những loại bỏ vi khuẩn, virus, mầm gây bệnh mà đem đến hiệu quả diệt trừ 99% vi khuẩn Vibrio có trong môi trường nước và dụng cụ nuôi tôm. Đây được xem là giải pháp phòng các bệnh thường gặp ở tôm thẻ, tôm sú và các loại tôm khác.

Hoá chất khử trùng nước nuôi tôm chlorine Đông Á

Hoá chất khử trùng nước nuôi tôm chlorine Đông Á

Tại Việt Nam, Hóa chất Chlorine Đông Á Chemical đang là dòng sản phẩm được đông đảo các doanh nghiệp và hộ nuôi tôm lựa chọn. Chúng tôi sản xuất Chlorine 70%, hàng chính hãng, chất lượng, có đầy đủ giấy tờ kiểm định. Với mong muốn phát triển ngành nuôi tôm tại Việt Nam chúng tôi sản xuất số lượng lớn và phân phối trên mọi miền tổ quốc. Nếu bạn đang có ý định phòng bệnh cho tôm, hãy liên hệ ngay tổng đài 0822 525 525 để được tư vấn và báo giá chi tiết từng sản phẩm.

Bạn đã thấy rõ tác hại của bệnh phát sáng trên tôm chưa? Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn gây thiệt hại lớn về kinh tế. Vì vậy, phòng ngừa là chiến lược tốt nhất.

Bình luận, Hỏi đáp