Nguyên nhân bệnh ăn mòn vỏ trên tôm và cách phòng trị hiệu quả

12:12 | 11/07/2024

Tác giả:

Bệnh ăn mòn vỏ trên tôm ngày càng xuất hiện phổ biến tại Việt Nam. Nó không những làm tôm mềm vỏ, lở loét mà còn khiến chúng suy giảm sức đề kháng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời tôm sẽ chết hàng loạt, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kinh tế của vụ nuôi. Hãy cùng nhau tìm hiểu chi tiết về bệnh ăn mòn vỏ chitin thông qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây bệnh ăn mòn trên vỏ tôm

Vi khuẩn Vibrio spp là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh ăn mòn vỏ chitin, nó có tốc độ lây lan nhanh chóng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của tôm nuôi.

1. Vi khuẩn Vibrio spp

Đây chính là "thủ phạm" chính gây ra bệnh ăn mòn vỏ chitin trên tôm. Vibrio spp. là một nhóm vi khuẩn có khả năng sản xuất enzyme phân hủy chitin.

  • Tên khoa học: Vibrio spp.

  • Đặc điểm: Sản xuất enzyme phân hủy chitin

  • Môi trường sống: Môi trường nước lợ và nước mặn

  • Tác hại: Phá hủy vỏ chitin của tôm

Enzym phân hủy chitin là vũ khí chính của vi khuẩn Vibrio spp trong việc tấn công vỏ tôm:

  • Chitinase: Phân hủy chitin thành các đơn vị nhỏ hơn

  • Protease: Phá vỡ liên kết protein trong vỏ tôm

Bạn có thể xem những enzyme này như những "công cụ phá khóa" giúp vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể tôm.

2. Môi trường ao nuôi

Môi trường ao nuôi đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Những yếu tố sau có thể tạo điều kiện thuận lợi:

  • Chất lượng nước kém

  • Dư thừa chất hữu cơ

  • pH không ổn định

  • Nhiệt độ cao

Bạn có thể xem môi trường ao nuôi như mảnh đất màu mỡ cho vi khuẩn phát triển. Nếu không kiểm soát tốt, nó sẽ tạo điều kiện cho Vibrio spp.

3. Các nhóm vi khuẩn thường gặp

Ngoài Vibrio spp., còn có một số nhóm vi khuẩn khác có khả năng phân hủy chitin:

  • Vibrio spp: Nhóm phổ biến nhất

  • Pseudomonas spp: Thường gặp trong môi trường nước ngọt

  • Aeromonas spp.: Có thể gây bệnh ở cả cá và tôm

Bảng 1: So sánh các nhóm vi khuẩn phân hủy chitin

Vi khuẩn

Môi trường sống

Mức độ nguy hiểm

Vibrio spp.

Nước mặn, lợ

Cao

Pseudomonas spp.

Nước ngọt

Trung bình

Aeromonas spp.

Đa dạng

Trung bình - Cao

Vi khuẩn Vibrio spp là một trong những nguyên nhân gây bệnh

Vi khuẩn Vibrio spp là một trong những nguyên nhân gây bệnh

Triệu chứng của bệnh ăn mòn vỏ Chitin trên tôm

Các triệu chứng của bệnh ăn mòn vỏ trên tôm bao gồm:

  • Vỏ tôm mềm, dễ rách:

    • Vỏ có thể bị thủng lỗ chỗ

    • Khi chạm vào vỏ cảm giác mềm nhũn

  • Màu sắc bất thường:

    • Vỏ có thể chuyển sang màu nâu đen

    • Xuất hiện các đốm trắng hoặc đen trên vỏ

  • Tôm yếu, bơi lội khó khăn:

    • Tôm thường bơi gần mặt nước hoặc bờ ao

    • Tôm di chuyển thiếu linh hoạt, chậm ch

Sau khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh cần kịp thời điều trị  để không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của tôm nuôi.

Tôm nhiễm bệnh vỏ sẽ bị mềm, mỏng

Tôm nhiễm bệnh vỏ sẽ bị mềm, mỏng

Tầm quan trọng của phát hiện và chẩn đoán sớm

Phát hiện sớm bệnh ăn mòn trên tôm sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan, giảm thiểu thiệt hại kinh tế, đồng thời tăng cơ hội điều trị thành công.

  • Thời điểm tốt nhất để phát hiện: Trong 1-2 tuần đầu khi có dấu hiệu

  • Phương pháp: Quan sát thường xuyên, lấy mẫu kiểm tra

  • Lợi ích: Tiết kiệm chi phí, bảo vệ sản lượng

Hãy nhớ rằng, trong cuộc chiến chống lại bệnh tật, thời gian là yếu tố quyết định. Càng phát hiện sớm, cơ hội kiểm soát dịch bệnh càng cao.

Tác động của bệnh ăn mòn vỏ đến quá trình lột xác của tôm

Bệnh ăn mòn vỏ trên tôm tác động ít nhiều đến quá trình lột xác của chúng. Cụ thể như sau:

1. Vai trò của vỏ chitin

Vỏ chitin đối với tôm giống như "lớp áo giáp" đối với hiệp sĩ vậy. Nó có hai vai trò chính:

  • Cấu trúc và hỗ trợ: Bảo vệ cơ thể tôm, giúp tôm duy trì hình dạng

  • Quá trình lột xác: Vỏ cũ bong ra, vỏ mới hình thành và cứng lại

Bạn có thể tưởng tượng vỏ chitin như một "bộ quần áo" mà tôm phải thay đổi định kỳ để phát triển.

2. Ảnh hưởng của bệnh đến lột xác

Bệnh ăn mòn vỏ chitin gây ra nhiều vấn đề trong quá trình lột xác:

  • Khó lột xác:

    • Vỏ cũ bị phá hủy, khó bong ra

    • Tôm mất nhiều năng lượng để lột xác

  • Vỏ mới yếu:

    • Không đủ chitin để hình thành vỏ mới cứng cáp

    • Tôm dễ bị tổn thương sau khi lột xác

Hãy tưởng tượng bạn phải mặc một bộ quần áo rách nát và không thể thay đổi. Đó chính là tình trạng của tôm bị bệnh ăn mòn vỏ chitin!

Bệnh khiến tôm khó lột xác

Bệnh khiến tôm khó lột xác

Phòng ngừa bệnh ăn mòn trên vỏ tôm thông qua quản lý chất lượng nước

1. Giám sát các yếu tố ảnh hưởng

Quản lý chất lượng nước giống như việc bạn "chăm sóc khu vườn" vậy. Hãy chú ý những yếu tố sau:

  • Hàm lượng chất hữu cơ:

    • Kiểm tra định kỳ BOD và COD

    • Loại bỏ bùn đáy thường xuyên

    • Xử lý nước bằng hóa chất chlorine chuyên dụng

  • Quản lý thức ăn thừa:

    • Cho ăn đúng lượng, đúng cách

    • Loại bỏ thức ăn dư thừa

Bảng 2: Các chỉ số nước cần kiểm soát

Chỉ số

Giá trị lý tưởng

pH

7.5-8.5

Oxy hòa tan

>5 mg/L

Ammonia

<0.1 mg/L

Nitrite

<0.1 mg/L

2. Bổ sung vi sinh vật có lợi

Vi sinh vật có lợi giống như "đội quân bảo vệ" cho ao nuôi của bạn: Cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh, phân hủy chất hữu cơ dư thừa, cân bằng hệ sinh thái ao nuôi.

  • Loại vi sinh vật: Bacillus, Lactobacillus

  • Cách sử dụng: Bổ sung định kỳ vào ao nuôi

  • Lợi ích: Giảm nguy cơ bùng phát bệnh

3. Phòng ngừa từ bên ngoài

An toàn sinh học giống như xây dựng một rào chắn để bảo vệ ao nuôi của bạn:

  • Sát trùng dụng cụ:

    • Sử dụng chlorine hoặc iodine

    • Áp dụng cho tất cả dụng cụ trước khi sử dụng

  • Kiểm dịch tôm giống:

    • Nuôi cách ly 3-5 ngày trước khi thả

    • Kiểm tra sức khỏe và các bệnh tiềm ẩn

4. Phòng ngừa lây lan trong ao nuôi

Nếu bệnh đã xâm nhập, việc ngăn chặn lây lan là cực kỳ quan trọng:

  • Quản lý ao nuôi theo ô:

    • Chia ao thành các khu vực riêng biệt

    • Hạn chế sự di chuyển của nước và tôm giữa các khu vực

  • Ngăn ngừa chim và động vật khác tiếp xúc:

    • Sử dụng lưới che

    • Xây dựng rào chăn xung quanh bờ ao

Bạn có thể xem các biện pháp này như "luật giao thông" trong ao nuôi, giúp kiểm soát sự di chuyển và tiếp xúc giữa các đối tượng.

Cần đảm bảo rất nhiều yếu tố ao nuôi để phòng bệnh

Cần đảm bảo rất nhiều yếu tố ao nuôi để phòng bệnh

Những câu hỏi thường gặp về bệnh mòn vỏ chitin

1. Bệnh ăn mòn vỏ trên tôm có ảnh hưởng đến chất lượng thịt không?

Tin tốt là bệnh này không ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thịt tôm. Tuy nhiên:

  • Tôm bị bệnh thường phát triển chậm

  • Nếu không kiểm soát, bệnh có thể gây chết tôm

Quan trọng nhất là kiểm soát bệnh để đảm bảo tôm phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.

2. Điều trị bệnh ăn mòn vỏ chitin trên tôm như thế nào?

Hiện tại trên thị trường chưa có thuốc đặc trị bệnh ăn mòn vỏ trên tôm. Tuy nhiên để kiểm soát dịch bệnh chúng ta có thể áp dụng các biện pháp sau.

  • Quản lý ao nuôi tổng hợp:

    • Cải thiện chất lượng nước

    • Giảm stress cho tôm

  • Giữ sạch ao nuôi:

    • Loại bỏ bùn đáy thường xuyên

    • Kiểm soát lượng thức ăn dư thừa

  • Cải thiện chất lượng nước:

    • Tăng cường sục khí

    • Thay nước định kỳ

    • Sử dụng chế phẩm sinh học để cân bằng hệ sinh thái ao nuôi

Nhớ rằng, việc phòng bệnh sẽ tốt hơn là việc chữa bệnh. Hãy tập trung vào các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ bùng phát bệnh.

3. Tác động tiềm ẩn của bệnh đến sức khỏe tôm

Bệnh ăn mòn vỏ chitin không chỉ ảnh hưởng đến vỏ tôm mà còn có nhiều tác động tiềm ẩn khác:

  • Dễ mắc bệnh khác:

    • Vỏ bị suy yếu tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập

    • Tôm dễ bị nhiễm trùng thứ cấp

  • Ảnh hưởng đến sinh trưởng:

    • Tôm phải dùng nhiều năng lượng để tái tạo vỏ

    • Giảm kích thước và tốc độ tăng trưởng

  • Stress mãn tính:

    • Tôm luôn trong tình trạng căng thẳng do vỏ bị tổn thương

    • Giảm khả năng chống chọi với các yếu tố môi trường bất lợi

Bạn có thể tưởng tượng tôm bị bệnh như một người luôn phải mang một bộ áo giáp hỏng, vừa không được bảo vệ, vừa phải cố gắng sửa chữa nó mỗi ngày.

Xử lý nước - Phương pháp phòng bệnh trên tôm hiệu quả

Bệnh ăn mòn vỏ trên tôm mặc dù không nguy hiểm như bệnh gan tuỵ, đầu vàng nhưng ảnh hưởng ít nhiều đến quá trình phát triển của tôm nuôi. Sử dụng hóa chất xử lý nước, diệt khuẩn và keo tụ là phương pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp loại bỏ hoàn toàn các loại virus, vi khuẩn gây bệnh. Lưu ý sử dụng hoá chất trước 7 ngày mới được thả nuôi.

Đông Á - Đơn vị sản xuất hoá chất xử lý nước thuỷ sản uy tín, chất lượng

Đông Á - Đơn vị sản xuất hoá chất xử lý nước thuỷ sản uy tín, chất lượng

Tại Việt Nam một số loại hóa chất xử lý nước được sử dụng phổ biến có thể kể đến như chlorine, NaOH, PAC…Tất cả các sản phẩm này đều được Đông Á Chemical sản xuất với dây chuyền hiện đại, máy móc tân tiến và công nghệ mới nhất hiện nay. Chúng tôi cam kết về chất lượng của sản xuất, an toàn sử dụng trong xử lý nước nuôi tôm, nước sinh hoạt, nước cấp… Quý khách có nhu cầu hãy liên hệ ngay để được tư vấn, tổng đài 0822 525 525 luôn sẵn sàng báo giá 24/7.

Như vậy qua bài viết vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về bệnh ăn mòn vỏ trên tôm. Mặc dù không nguy hiểm như phân trắng, đầu vàng hay gan tuỵ nhưng bệnh gây ảnh hưởng ít nhiều đến sức khoẻ và chất lượng tôm thành phẩm. Hãy chủ động phòng bệnh bằng việc quản lý môi trường nước ngay từ đầu vụ nuôi.

Bình luận, Hỏi đáp