Vôi tôi là gì?
Vôi tôi hay còn gọi là canxi hidroxit là một chất rắn tồn tại ở dạng tinh thể không màu hoặc dạng bột màu trắng. Nó được sử dụng khá phổ biến trong xây dựng, xử lý nước, sản xuất phân bón,…
Vôi tôi một chất rắn tồn tại ở dạng tinh thể không màu hoặc dạng bột màu trắng
Hiện nay, vôi tôi có 2 dạng là vôi sữa và nước vôi trong:
- Vôi sữa là dung dịch canxi hidroxit chưa lọc, có thể vẩn của các hạt canxi hidroxit rất mịn ở trong nước.
- Nước vôi trong là phần nước được lọc ra từ quá trình hòa tan vôi bột vào trong nước. Khi tan vào nước, một dung dịch có màu trắng đục sẽ được tao thành. Chúng ta chỉ cần chờ lắng cặn rồi lọc lấy phần nước trong ở trên là sẽ được nước vôi trong. Trong ngành công nghiệp thực phẩm, vôi sống được dùng để tạo ra vôi tôi bằng cách ngâm vào trong nước.
Đặc điểm tính chất của vôi tôi Canxi hidroxit
Công thức vôi tôi là Ca(OH)2 và nó chính là một bazo. Về đặc điểm tính chất, vôi tôi sẽ có những tính chất lý, hóa như sau:
Tính chất vật lý
- Vôi tôi tồn tại ở dạng rắn có màu trắng, không mùi, ít tan trong nước và dễ cháy. Khi tan vào trong nước, dung dịch canxi hidroxit sẽ được tạo thành.
- Nhiệt độ nóng chảy của Ca(OH)2 là 580 độ C (853 K).
- Khối lượng phân tử gam của Ca(OH)2 là 74,093 g/mol.
Tính chất hoá học của Canxi hidroxit là gì
Tính chất của vôi tôi
- Vì là một bazo nên vôi tôi làm đổi màu quỳ tím sang màu xanh và khiến dung dịch phenolphtalein chuyển màu đỏ.
- Khi vôi tôi tác dụng với axit, sản phẩm tạo thành sẽ là muối và nước
Ca(OH)2 + 2HCl → CaCl2 + 2H2O
- Khi tác dụng với oxit axit, sản phẩm tạo ra là muối kết tủa và nước
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O
2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2
- Vôi tôi tác dụng với dung dịch muối sẽ tạo thành muối mới và bazo mới
CuCl2 + Ca(OH)2 → Cu(OH)2 + CaCl2
Mg(HCO3)2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + MgCO3 + 2H2O
Chi tiết cách điều chế Canxi hidroxit
Để tạo ra vôi tôi, trước tiên chúng ta cần nung đá vôi thành vôi sống ở nhiệt độ cao. Sau khi đã có vôi sống, chúng ta chỉ cần thả nó vào nước là sẽ có vôi tôi. Hai quá trình này sẽ xảy ra theo phản ứng hóa học như sau:
CaCO3 → CaO + CO2
CaO + H2O → Ca(OH)2
Ứng dụng của vôi tôi trong thực tế cuộc sống hiện nay
Trong sản xuất công nghiệp hay thực tiễn cuộc sống thường ngày, vôi tôi có rất nhiều ứng dụng, điển hình là:
Trong xây dựng
Ứng dụng của vôi tôi trong xây dựng
Vôi tôi được dùng để trộn vữa xây dựng vì nó có khả năng kết dính rất tốt. Nhờ có khả năng này mà nó giúp cho các viên gạch kết dính lại với nhau một cách chắc chắn hơn.
Trong lĩnh vực xử lý nước
Xử lý nước thải
Nhờ có giá thành rẻ, dễ thực hiện và mang lại hiệu quả cao trong việc hỗ trợ việc loại bỏ các loại hạt nhỏ mà không tạo kết tủa trong nước, vôi tôi được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực xử lý nước thải. Dùng vôi tôi để xử lý nước không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn bảo vệ được sức khỏe của con người vì nó ít gây độc hại.
Canxi hidroxit có thể được dùng để khử mùi hôi và làm sạch nước thải có chứa axit từ các nhà máy chế biến. Nó giúp loại bỏ rất nhiều những mối nguy hiểm đến từ các chất thải hữu cơ, khử sạch kim loại nặng, vi khuẩn cùng nhiều mầm mống gây bệnh khác.
Không chỉ vậy, vôi tôi còn giúp làm tăng nồng độ pH trong nước thải khiến kim loại nặng kết tủa ở dạng hidroxit. Đồng thời, kết tủa sulphates và phosphates ở các dạng muối không hòa tan.
Khi dùng để xử lý nước thải, vôi tôi còn cô đặc các tạp chất và trung hòa các chất keo có trong nước. Nó có vai trò là chất kết tụ các loại muối kim loại hoặc các chất tương tự khác
Xử lý nước sinh hoạt
Trong lĩnh vực xử lý nước sinh hoạt, vôi tôi được dùng để làm trong nước và điều chỉnh độ pH của nước. Bên cạnh đó, vôi tôi còn giúp làm mềm nước bằng cách kết tủa các chất có chứa cacbonat axit, sau đó loại bỏ chúng.
Xử lý nước nuôi trồng thủy sản
Vôi tôi được dùng để khử mùi và kết tủa các chất bẩn trong nước, đồng thời cân bằng độ pH cho nước nuôi thủy sản.
Trong công nghiệp sản xuất
- Chế biến một số loại mứt
Nước vôi trong được dùng trong chế biến các loại mứt
- Trong ngành công nghiệp chế tạo da, canxi hidroxit được dùng để trung hòa lượng axit chứa trong da.
- Dùng làm chất trung gian để sản xuất một số hóa chất như đồng hidroxit, canxi cacbonat, canxi clorua,…
- Thay thế cho natri hidroxit trong sản xuất một số loại hóa, mỹ phẩm uốn tóc.
- Dùng làm chất nhồi trong công nghiệp sản xuất phanh, ebonit, hóa dầu, sơn, trang trí và sản xuất polikar (thuốc chống thối rữa cho rau củ quả).
Trong ngành lọc dầu
Canxi hidroxit giúp loại bỏ các tạp chất có trong dầu để dầu trở nên tinh khiết, nguyên chất và không lẫn tạp chất. Ngoài ra, canxi hidroxit còn được sử dụng để sản xuất các phụ gia cho dầu thô như sulphatic, fenatic, alkilsalicatic, …
Trong nông nghiệp
Vôi tôi được sử dụng trong nông nghiệp với vai trò là một chất dùng để khử chua đất trồng. Vì là một bazo nên nó giúp nâng độ pH của đất, giúp đất bớt chua.
Vôi được dùng để khử chua đất
Ngoài những ứng dụng phổ biến trên, vôi tôi còn được sử dụng để sát trùng, khử độc và chữa sâu răng.
Vôi tôi có nguy hiểm không và cách sơ cứu khi tiếp xúc
Vôi tôi ít gây độc cho con người nhưng nếu không cẩn thận, người sử dụng vẫn có thể gặp rủi ro.
- Tiếp xúc với mắt: Canxi hidroxit làm tổn thương niêm mạc mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa.
- Tiếp xúc với da: Vôi tôi khiến da phồng rộp, dẫn tới viêm nhiễm.
- Tiếp xúc với đường tiêu hóa: Gây bỏng rát miệng, thực quản, dạ dày,…. thậm chí còn có nguy cơ gây chảy máu trong.
- Hít phải hơi vôi tôi: Gây kích ứng đường hô hấp, thậm chí là khó thở, tổn thương phổi, hôn mê và tử vong.
Nếu không may gặp phải các tình huống trên, các bạn cần thực hiện những biện pháp sơ cứu như sau:
- Tiếp xúc với mắt: Tháo kính áp tròng nếu có rồi rửa ngay mắt với nước sạch trong 15 phút và phải nhớ là không được chớp mắt. Sau 15 phút mà mắt vẫn không thể bình thường lại thì cần đến cơ sở y tế để thăm khám, điều trị tiếp.
- Tiếp xúc với da: Cởi bỏ quần áo dính có dính hóa chất rồi rửa sạch vùng da bị vôi bắn vào bằng xà phòng và nước sạch.
Vôi tôi gây bỏng da
- Tiếp xúc với đường tiêu hóa: Uống thật nhiều nước và không được kích thích nôn, sau đó đưa đến cơ sở y tế để điều trị tiếp.
- Hít phải hơi vôi tôi: Đưa nạn nhân đến nơi thoáng khí và nới rộng quần để nạn nhân có thể thở được. Nếu ngừng thở cần hô hấp nhân tạo và đi cấp cứu kịp thời
Hướng dẫn cách xử lý sự cố rò rỉ, tràn đổ vôi tôi
- Nếu vôi tôi bị rò rỉ ở mức độ nhỏ: Sử dụng các dụng cụ phù hợp để chuyển phần vôi tôi bị rò rỉ vào thùng chứa chất thải. Sau đó dùng axit axetic loãng để trung hòa vôi tôi còn vương vãi và dùng nước để làm sạch khu vực bị rò rỉ.
- Nếu lượng vôi bị rò rỉ lớn: Tiến hành phun nước vào khu vực rò rỉ để giảm nồng độ độc, lưu ý là không được cho lượng vôi này chảy vào hệ thống dẫn nước. Sau đó, thu lượng vôi tràn đổ này vào các thùng chứa chuyên dụng. Tiếp đến là dùng axit axetic để trung hòa vôi còn sót và phun nước để làm sạch hóa chất.
Trên đây là những thông tin dùng để giải đáp cho vấn đề vôi tôi là gì mà Hóa chất Đông Á muốn chia sẻ đến bạn đọc. Nếu thấy bài viết hay và bổ ích, hãy chia sẻ đến mọi người và đừng quên, liên hệ với Đông Á khi có nhu cầu tìm mua hóa chất xử lý nước bạn nhé.