Na₂S₂O₃ tồn tại ở dạng rắn, một chất tinh thể màu trắng

1.Sodium thiosulfate là gì?

Sodium thiosulfate là một chất tinh thể màu trắng, có công thức hóa học là Na₂S₂O₃. Hợp chất này  tồn tại ở dạng rắn hoặc dạng ngậm 5 nước. Khi ở dạng ngậm nước, chúng có màu trắng hoặc không màu và có công thức là Na₂S₂O₃.5H₂O.

Sodium thiosulfate còn có nhiều tên gọi khác như: Natri thiosulfate, Natri Thiosunfat, Natri hyposunfit,...

Hóa chất này được ứng dụng rộng rãi trong công nghệ xử lý nước thải, ngành dược phẩm và lĩnh vực y tế.

Sodium thiosulfate có công thức hóa học là Na₂S₂O₃

2.Tính chất lý hóa nổi bật của sodium thiosulfate 

Đối với mỗi loại hóa chất đều có những tính chất nổi bật riêng. Và Na₂S₂O₃ cũng vậy. 

2.1.Tính chất vật lý

Sodium thiosulfate tồn tại dưới dạng các hạt tinh thể màu trắng, không mùi và tan được trong nước. Na₂S₂O₃ có khối lượng mol là 158,11g/mol. Với trọng lượng riêng là 1,667g/cm3. 

Ở dạng Pentahidrat của muối này có nhiệt độ nóng chảy là 321,4K, nhiệt độ sôi là 373K. Độ hòa tan trong nước là 79,1g/100mL ở 20 độ C và 231g/100mL ở 100 độ C.

2.2.Tính chất hóa học

Na₂S₂O₃ thuộc loại muối trung tính

Do Na₂S₂O₃ thuộc loại muối trung tính. Trong nước, chúng sẽ phân ly thành Na+ và thiosulfate. Mặc dù muối Sodium thiosulfate ổn định ở điều kiện tiêu chuẩn nhưng vẫn bị phân hủy ở nhiệt độ cao. Tạo thành natri sunfat và natri polysulfua.

4Na₂S₂O₃ → 3Na₂SO₄ + Na₂S₅

Phản ứng axit loãng: Khi tiếp xúc với axit loãng như axit clohydric loãng, muối natri thiosunfat, xảy ra phản ứng phân hủy và tạo ra lưu huỳnh kết tủa vàng cùng sulfur dioxide. Phản ứng này được gọi là phản ứng chuẩn độ.

Na₂S₂O₃ + 2HCl → 2NaCl + S + SO₂ + H₂O

Na₂S₂O₄ phản ứng cân bằng hóa học với dung dịch nước iot.  

I₂ + 2Na₂S₂O₃ ⟶ 2NaI + Na₂S₄O₆

3.Điều chế hóa chất Sodium thiosulfate

Để điều chế Sodium thiosulfate, người ta thường thực hiện bằng cách nung nóng lưu huỳnh bằng dung dịch natri hydroxit dạng lỏng.

6NaOH + 4S → Na₂S₂O₃ + 2Na₂S + 3H₂O

• Trong công nghiệp, Na₂S₂O₃ là sản phẩm thải của quá trình sản xuất thuốc nhuộm lưu huỳnh hay natri sunfua.

• Trong thí nghiệm, đun nóng natri sunfit với lưu huỳnh sẽ tạo ra Na₂S₂O₄

Na₂SO₃ + S ⟶ Na₂S₂O₃

4.Ứng dụng đa dạng của Sodium Thiosulfate trong đời sống

Sodium Thiosulfate được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng đời sống, từ y tế, thí nghiệm đến các ngành công nghiệp. Dưới đây là những công dụng quan trọng của Na₂S₂O₃ mà bạn có thể tham khảo. 

4.1. Trong y tế

• Na₂S₂O₃ là một hợp chất hóa học quan trọng trong y tế, sử dụng để điều trị các trường hợp bị ngộ độc xyanua. Hoạt động theo cơ chế biến đổi xyanua thành thioxyanat. Với tác nhân xúc tác là enzyme rhodanase giúp thải trừ qua đường tiết niệu ra ngoài.

• Ngoài ra, chúng còn được sử dụng để điều trị bệnh nấm da và lang ben.

• Sodium Thiosulfate còn có khả năng điều trị tác dụng phụ của hóa trị và chạy thận nhân tạo (lọc máu).

• Na₂S₂O₃ là một trong những chất dùng để điều chế thuốc, dùng để hạn chế tác dụng phụ của thuốc trị bệnh ung thư cisplatin.

• Ảnh hưởng đến tỉ lệ lọc của cầu thận và dịch ngoại bảo.

• Thông qua việc bổ sung chất nền cho tác nhân alkyl hóa lan tỏa khắp các mô dưới da, giúp ngăn cản quá trình alkyl hóa và phá hủy mô.

4.2.Trong công nghiệp

Na₂S₂O₃ được ứng dụng rộng rãi trong đa dạng ngành công nghiệp như ngành dệt, công nghệ phim ảnh, nuôi trồng thủy sản, khai thác vàng và xử lý nước thải.

Ngành dệt:

• Sodium Thiosulfate là chất khử Clorua trong tẩy sợi trong ngành dệt nhuộm. Đây là chất ngăn có khả năng ngăn ngừa thuốc nhuộm hoạt hóa trong dệt nhuộm.

Ứng dụng trong ngành dệt nhuộm

Xử lý nước thải:

• Dùng để làm giảm độ váng của nước, giúp cho nước trong ao hồ thoáng , sạch, tăng hàm lượng oxy.

• Na₂S₂O₃ được dùng trong quá trình khử clo với mục đích giảm hàm lượng clo ở trong nước.

• Đối với xử lý nước thải sinh hoạt, Na₂S₂O₃ làm kết tủa và lắng đọng các chất lơ lửng, cũng như xác các chất hữu cơ.

• Đặc biệt, Sodium Thiosulfate còn có khả năng giúp tẩy rửa mùi nước javen.

Hóa chất quan trọng trong ngành xử lý nước thải

Khai thác vàng:

• Sodium Thiosulfate và Amoni thiosulfate là hai thành phần tạo thành chất lỏng dùng trong quá trình khai thác vàng từ quặng.

Công nghệ phim ảnh:

• Với khả năng phản ứng của các ion thiosunfat cùng bạc halogenua, tạo nên nhũ tương trong ảnh. Nên Na₂S₂O₃ được dùng làm chất cố định ảnh.

Nuôi trồng thủy sản:

• Na₂S₂O₃ có khả năng xử lý phèn, giúp tôm sạch phèn nhờ khử phèn trong ao nuôi.

• Đồng thời, loại bỏ các dư lượng hóa chất. Chẳng hạn như thuốc trừ sâu, kháng sinh, clorin,... có trong nguồn nước ao hồ, tạo điều kiện thuận lợi cho tảo và vi sinh có lợi phát triển.

• Sodium Thiosulfate khử các loại độc tố tồn đọng như thuốc trừ sâu, độc tố hoặc hóa chất các loại, khiến nhiều sinh vật chết đột ngột.

Na₂S₂O₃ có khả năng loại bỏ các dư lượng hóa chất trong ao hồ

4.3. Trong thí nghiệm

• Sodium Thiosulfate là một hợp chất cực kỳ quan trọng trong hóa học phân tích. Bởi chúng phản ứng theo phương ngang với iot để khử thành ion iodua, trong khi chúng bị oxy hóa thành ion tetrathionat.

• Trong phòng thí nghiệm, Na₂S₂O₃ được sử dụng như một hóa chất phòng ngừa và loại bỏ những tác dụng không mong muốn sau khi làm việc với brom.

4.4. Ứng dụng khác

• Là hợp chất có trong các sản phẩm sản phẩm túi giữ nhiệt và sưởi ấm tay.

• Na₂S₂O₃ được dùng để làm thuốc tẩy, đo pH của các chất tẩy, tẩy màu iod.

• Không chỉ vậy, chúng còn được sử dụng để đánh giá nước trong vi khuẩn hoặc ứng dụng trong ngành thuộc da,..

5.Sodium thiosulfate có độc hại đối với con người hay không?

Theo như nghiên cứu, hóa chất  Sodium Thiosulfate được cho là hóa chất ít độc hại. Tuy nhiên nếu tiếp xúc trực tiếp vào da hoặc mắt có thể gây kích ứng. Trong trường hợp đó, bạn cần rửa kỹ bằng nước sạch và đến cơ sở y tế để được kiểm tra.

Nếu không may nuốt phải Na₂S₂O₃, người dùng sẽ gặp phải các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng,..

Trong trường hợp đó, bạn cần nôn ra và đến ngay cơ sở ý tế gần nhất để được chăm sóc.

6.Hướng dẫn cách bảo quản và sử dụng Sodium thiosulfate

Để tránh những trường hợp không may xảy ra, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bản thân và những xung quanh. Bạn cần nắm chắc những kiến thức về cách sử dụng, cũng như bảo quản chất Na₂S₂O₃.

Khi sử dụng Na₂S₂O₃, bạn cần chú ý:

• Làm việc trong không gian thoáng khí, có thông gió hoặc dưới máy hút khí hóa học.

• Trang bị các thiết bị bảo hộ như: khẩu trang, kính mắt, gang tay trước khi sử dụng.

• Tuân thủ các quy định an toàn  một cách nghiêm ngặt.

Hướng dẫn cách bảo quản:

• Bảo quản hóa chất Na₂S₂O₃ ở những nơi khô ráo, thoáng mát.

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

• Tránh những khu vực có các sản phẩm xellulo và các loại axit.

• Đảm bảo được đặt trong bao bì kín và có nhãn đúng để tránh nhầm lẫn và tiếp xúc không cần thiết.

Có rất nhiều đơn vị cung cấp hóa chất này trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng, bạn nên xem xét và tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi đưa ra lựa chọn. Để mang lại hiệu quả cao, tiết kiệm chi phí và đảm bảo an toàn.

Bài viết trên là những thông tin quan trọng xoay quanh về Sodium Thiosulfate là gì. Cũng như là đặc điểm, tính chất, ứng dụng trong của hóa chất này trong đời sống hàng ngày. Hy vọng, với những kiến thức mà hóa chất Đông Á đã chia sẻ, sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về hóa chất Sodium Thiosulfate. Đồng thời, nắm được cách sử dụng và bảo quản để mang lại sự an toàn đối với chính bạn và những người xung quanh.