Đá khô là gì? Công dụng và cách sử dụng đá khô đúng cách

1. Đá khô là gì?

 Khái niệm đá khô là gì?

Đá khô, còn được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như đá khí, đá khói, băng khô, hoặc nước đá khô, là một loại chất rắn của carbon dioxide. Đá khô sẽ không chảy ở áp suất thường, mà thay vào đó, nó trực tiếp chuyển từ trạng thái rắn thành khí ở nhiệt độ -78.5 độ C.

Đá khô hay còn gọi là băng khô thường được sử dụng để làm mát, bảo quản thực phẩm, hay tạo khói tạo điểm nhấn trong các buổi tiệc và sự kiện khác...

2. Cách tạo ra đá khô như thế nào?

Cách tạo ra đá khô như thế nào?

Cách sản xuất đá khô trong quy mô công nghiệp: 

Đá khô được ứng dụng rộng rãi, chủ yếu được tạo ra từ carbon dioxide (CO₂), một sản phẩm phụ của quá trình sản xuất hoặc tinh chế các sản phẩm khác. 

Tại các quốc gia phát triển, nơi quản lý phát thải CO₂ rất nghiêm ngặt, CO₂ thải ra từ ngành sản xuất khí NH3 hoặc từ quá trình lọc dầu được sử dụng. CO₂ tinh khiết, sau khi đã loại bỏ hơi nước và các tạp chất, trở thành nguyên liệu chính để sản xuất đá khô.

Quy trình sản xuất đá khô diễn ra qua các bước cụ thể sau đây:

Bước 1: Nén và làm lạnh CO₂

• CO₂ được nén và làm lạnh đến áp suất 870 psi (395 kg/cm²) ở nhiệt độ phòng.

• CO₂ lỏng sau đó được bơm qua hệ thống đường ống và đưa vào các bồn chứa lớn để loại bỏ tạp chất.

• Các chất lỏng này được duy trì ở nhiệt độ thấp để giữ trạng thái lỏng và nối trực tiếp với hệ thống sản xuất thông qua đường ống áp suất khi cần thiết.

Bước 2: Đúc đá khô

• CO₂ lỏng được đưa qua đường ống đến nơi chứa khuôn sản xuất đá khô.

• Trong quá trình vận chuyển từ môi trường áp suất cao đến môi trường áp suất khí quyển, CO₂ sẽ bay hơi với tốc độ cao.

• Khi nhiệt độ đạt -109 ° F (-78,3 ° C), carbon dioxide chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái rắn.

• Một vòi phun đưa chất lỏng vào khuôn sản xuất đá khô, có độ cao khoảng 4,9 mét và chịu áp lực mạnh từ nguồn nhiên liệu.

• Đá khô sẽ đông ngay tức khắc ở nhiệt độ phòng, giống như tuyết.

tạo ra đá khô như thế nào?

Bước 3: Nén sản phẩm đá khô

• Với áp suất khoảng 600 N (60 tấn), tuyết được nén lại thành đá khô.

• Toàn bộ quy trình này diễn ra trong khoảng 5 phút.

• Khối đá khô thu được có kích thước khoảng 61 cm x 25 cm và nặng khoảng 100 kg.

Bước 4: Cắt đá khô thành phần nhỏ

• Khối đá khô, sau khi thoát khỏi khuôn, được đẩy qua một con lăn và sau đó được cắt thành hai phần bằng lưỡi cưa hoạt động bằng khí nén. Tiếp theo, nó sẽ được cắt thành các phần nhỏ hơn thông qua hệ thống cưa khác.

• Kết quả là khối đá khô ban đầu sẽ được chia thành 4 phần bằng nhau, mỗi phần nặng khoảng 25 kg.

Bước 5: Bảo quản

• Các khối đá khô này được bảo quản trong các container và duy trì ở nhiệt độ thấp để hạn chế tối đa sự thăng hoa.

3. Ứng dụng tiêu biểu của đá khô là gì?

Ứng dụng tiêu biểu của đá khô là gì?

Phần tiếp theo đây, mời bạn đọc cùng đi tìm hiểu các ứng dụng nổi bật của đá khô hiện nay trong cuộc sống xung quanh ta.

• Làm mát thiết bị

Đá khô được sử dụng trong các thiết bị như quạt điều hòa và quạt phun sương để làm mát không khí, tạo ra không gian mát lạnh hơn so với thông thường.

Tuy nhiên, cần sử dụng đá khô cho các thiết bị có tính năng sẵn sàng cho việc này và tránh lạm dụng trong trường hợp quạt tạo hơi nước, bởi sự kết hợp này có thể gây hại cho sức khỏe.

• Bảo quản thực phẩm

Đá khô thường được sử dụng để ướp kem, bảo quản rau củ và thậm chí hải sản để xuất khẩu. Khi đá khô thăng hoa, nó tạo ra khí CO2 bao quanh thực phẩm, giúp ngăn chặn vi khuẩn và nấm mốc gây hại.

Đá khô cũng đóng vai trò quan trọng trong y tế và bệnh viện, nơi nó được sử dụng để bảo quản vắc xin, máu, mẫu sinh học và tế bào sống.

• Sản xuất và công nghiệp

Đá khô có khả năng loại bỏ bụi bẩn, vết dầu mỡ và sơn trên bề mặt máy móc nhanh chóng, giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian tháo lắp và có ích cho môi trường.

• Giải trí và sự kiện

Trong ngành giải trí, đá khô có thể biến nước thành hơi nhanh chóng, tạo ra những dòng sương mù trắng bay gần mặt đất. Đây thường được sử dụng để tạo hiệu ứng khói tại sân khấu hoặc trong các buổi tiệc, đem lại sự đẹp mắt và tiết kiệm chi phí.

• Thu nhỏ các trục kim loại

Để làm nhỏ các ống lót trục làm từ đồng thau hoặc các kim loại khác, đá khô được sử dụng để làm chúng co lại, sao cho chúng khớp với kích thước lỗ trục.

Khi các ống lót này nhiệt độ tăng lên, chúng mở rộng và trở nên rất khít khao, giúp đảm bảo kết nối chặt chẽ.

4. Việc sử dụng đá khô liệu có an toàn không?

Việc sử dụng đá khô liệu có an toàn không?

Sử dụng đá khô đòi hỏi sự thận trọng để đảm bảo an toàn. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng, bạn cần nắm rõ và cẩn trọng:

• Nguy cơ bị bỏng

Đá khô có nhiệt độ rất thấp. Tiếp xúc trực tiếp với nó có thể gây bỏng lạnh, khi tế bào da bị tiêu diệt và da tay bong tróc. Việc này có thể xảy ra chỉ sau vài giây, vì vậy, tốt nhất là sử dụng kẹp hoặc gang tay khi tiếp xúc với đá khô.

• Nguy cơ ngạt thở

Các thành phần carbon dioxide trong đá khô có thể sẽ làm giảm tỷ lệ % khí oxy ở trong không khí. Do đó, việc sử dụng đá khô trong không gian kín có thể gây ra tình trạng ngạt thở.

Đặc biệt, nếu khí carbon dioxide lạnh chìm xuống sàn của căn phòng, đây có thể gây nên nhiều vấn đề nguy hiểm, đặc biệt là đối với những người yếu như trẻ em, người già hoặc động vật.

• Nguy cơ nổ

Mặc dù đá khô không gây cháy hoặc nổ, nhưng nó tạo ra áp suất lớn khi chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái khí carbon dioxide.

Nếu để đá khô trong một thùng kín, có nguy cơ thùng sẽ bị nổ hoặc nắp thùng bật tung bất cứ lúc nào.

5. Cách sử dụng đá khô đúng

Cách sử dụng đá khô đúng
 

Đá khô có thể không độc, nhưng việc sử dụng nó đòi hỏi sự thận trọng. Dưới đây là các hướng dẫn để sử dụng đá khô đúng cách và an toàn:

Đeo găng tay và đảm bảo khoảng không khí

• Khi làm việc với đá khô, đề nghị đeo găng tay để tránh tiếp xúc trực tiếp với nó. Điều này giúp ngăn bỏng lạnh da.

• Đảm bảo bạn đang làm việc trong không gian thoáng đãng để tránh nguy cơ ngộ độc khí carbon dioxide.

Bảo quản đá khô đúng cách

• Để tránh nguy cơ cháy nổ, không nên để đá khô trong chai, lọ hoặc thiết bị làm mát đóng quá kín.

• Thay vào đó, hãy bảo quản đá khô trong một túi giấy hoặc thùng xốp và để nó trong tủ lạnh hoặc thiết bị làm lạnh không quá kín.

Tránh trẻ em tiếp xúc

• Tuyệt đối không nên để trẻ em nghịch đá khô, và quan trọng là không được ăn hoặc uống đá khô. Cần đảm bảo rằng đá khô được lưu trữ ở nơi không thể tiếp cận của trẻ.

• Những hướng dẫn này giúp đảm bảo rằng đá khô được sử dụng một cách an toàn và hiệu quả trong các tình huống khác nhau.

6. Tổng kết

Qua bài viết về đá khô từ hóa chất Đông Á, hy vọng rằng bạn đã có cái nhìn rõ hơn về đá khô là gì và các ứng dụng của nó trong cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, bạn cũng có thể nhận thức được các nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến tính chất vật lý và hóa học của đá khô. Điều này sẽ giúp bạn tránh xa khỏi các tình huống nguy hại và sử dụng đá khô một cách an toàn hơn.