Chitin là gì? Vai trò và tác dụng của Chitin đối với sức khỏe

04:01 | 13/10/2023

Có thể bạn chưa biết một điều rằng trong các phế thải giáp xác này cung cấp một lượng chitin khá lớn. Đó là một nguyên liệu được phát hiện có rất nhiều ứng dụng trong thực tiễn mà có thể thu thập được một cách dễ dàng. Hôm nay chúng mình sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về chitin là gì? Và những công dụng thần kỳ của hợp chất này nhé!

Hợp chất chitin là gì? Những đặc điểm về cấu trúc của chitin

Hợp chất chitin là gì? Những đặc điểm về cấu trúc của chitin

Hợp chất chitin là gì? Những đặc điểm về cấu trúc của chitin

Chitin còn có tên gọi khác là Kitin (công thức phân tử (C8H13O5N)n), đây là một polymer chuỗi dài của một N -Acetylglucosamine, một dẫn xuất của glucose. Chúng tồn tại dưới dạng tinh thể, có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, dạng vẩy hoặc dạng bột, không có mùi và không vị. 

Chitin không tan trong ete, kiềm, axit mạnh hoặc các dung môi hữu cơ. Nhưng lại có thể tan tốt trong các axit đặc nóng như HCl, H2SO4, H3PO4 78 – 97%, axit formic khan. Và có thể tan trong hexafluoro isopropanol.

Chúng là một loại mucopolysaccharide có nguồn gốc thực vật, là thành phần chính của cơ quan hô hấp của động vật thân mềm, côn trùng. Còn chitosan là dẫn xuất N-deacetylated của chitin. Chúng đang được sử dụng rộng rãi hiện nay với tính ứng dụng cao trong nhiều ngành nghề khác nhau.

Chitin có cấu trúc phân tử như tạo nên một mạng lưới sợi hữu cơ nên chúng liên kết chặt và tương đối đều đặn. Chitin là một dạng polysaccharide mạch thẳng bao gồm các tiểu phân N-acetyl-D – Glucosamine liên kết chặt chẽ với nhau theo liên kết β (1 - 4) cụ thể là poly [β - (1 → 4) - 2 - acetamido-2 - deoxy - D - glucopyranose]. 

Có nguy cơ xảy ra phản ứng thấp. Từng được coi như thể cellulose bởi vì chỉ có duy nhất một sự khác biệt trong cấu trúc: hydroxyl ở vị trí C-2 được thay bởi nhóm acetamido.

Bạn có thể bắt gặp chitin ở đâu?

Bạn có thể bắt gặp chitin ở đâu?

Bạn có thể bắt gặp chitin ở đâu?

Chitin được tìm thấy ở nhiều nơi, đặc biệt là trong thế giới tự nhiên, động vật. Đây là một thành phần chính cấu tạo nên những thành tế bào của nấm. Nó cũng là những khung xương của các loài giáp xác thân mềm như: cua, tôm, mực, bạch tuộc, ... Kitin cũng được tìm thấy trên vảy và các mô mềm khác ở các loại cá.

Chitin trong vảy cánh bướm tổ chức thành các ngăn xếp các lớp nano-lớp hoặc gậy nano. Với tinh thể nano chitin tạo ra màu sắc lấp lánh khác nhau nhờ hiệu ứng giao thoa màng mỏng. Điều tương tự cũng được tìm thấy trong những bộ lông chim có màu sắc rực rỡ. Chitin có thể thu được từ vỏ ốc, vỏ sò hay sợi nhuyễn thể.

Ta cũng có thể bắt gặp chitin tại các nhà máy đồ hộp, bởi việc sản xuất chitin có liên quan đến các ngành công nghiệp chế biến. Một số quốc gia sở hữu nguồn tài nguyên giáp xác khổng lồ chưa qua chế biến bao gồm Na Uy, Mexico và Chile. Việc sản xuất chitosan từ vỏ động vật giáp xác mang tính khả thi khá cao về mặt thương mại. 

Vì vỏ giáp xác có chứa một lượng đáng kể astaxanthin, một loại carotenoid mà đến nay chưa có phương pháp tổng hợp nhân tạo. Chúng được bán trên thị trường như một chất phụ gia ở trong nuôi trồng thuỷ sản. Vậy nên chúng vừa là tài nguyên tốt mà lại tiết kiệm chi phí đầu vào cho các nhà máy.

Những vai trò chính của hợp chất chitin là gì?

Những vai trò chính của hợp chất chitin là gì?

Những vai trò chính của hợp chất chitin là gì?

Hợp chất chitin được ứng dụng rộng rãi hiện nay vì các vai trò hữu ích mà chúng đem lại đối với mọi lĩnh vực, ngành nghề trong đời sống. Cụ thể như sau:

  • Ứng dụng cao với ngành y học và công nghiệp do có tính kháng nấm, kháng virus, có tính tự phân huỷ sinh học cao. Đặc biệt không gây dị ứng, không gây độc hại đối với người sử dụng hay ngay cả động vật.

  • Chúng có vai trò chính để cấu tạo nên bộ xương ngoài của một số động vật giáp xác như tôm, cua, .... Thành tế bào của các loại nấm cũng được cấu tạo từ loại hợp chất này, nó giữ cho thành tế bào protein cứng hơn và không thấm nước.

  • Làm nguyên liệu quan trọng để sản xuất bông nhân tạo phục vụ cho ngành y tế. Những sợi bông được làm từ chitin dùng để chế tạo chỉ khâu tự tan và các loại băng bó vết thương. Đặc điểm của chỉ khâu làm từ chitin có độ bền cao, có khả năng chịu đựng được điều kiện "khắc nghiệt". Ví dụ như môi trường bên trong mật, nước tiểu và dịch tuỵ. Đây là điều mà các loại chỉ khâu tự tan khác không làm được.

  • Bên cạnh đó, các loại băng bó vết thương cũng làm từ chitin có thể dùng để ứng dụng xử lý nước thải, có hiệu quả cao trong ngành công nghiệp. 

  • Chúng cũng khá tốt cho sức khỏe của mỗi người, dùng để điều trị bệnh liên quan đến dạ dày. Việc đun sôi chitin trong dung dịch kiềm đậm đặc với nhiệt độ phù hợp sẽ có chitosan. Theo nghiên cứu, chitosan có khả năng làm hạ cholesterol máu theo cơ chế tại chỗ và điều trị loét dạ dày rất hiệu quả.

Chitin ở dạng bào chế có tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe

Chitosan là một dạng bào chế của chitin và mang đến khá nhiều tác dụng cho sức khoẻ của con người. Cùng theo dõi cụ thể như sau:

Chitin ở dạng bào chế có tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe

Chitin ở dạng bào chế có tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe

Giúp giảm cân hiệu quả

Chitosan tạo nên màng kết dính, bám vào mỡ và axit béo ở trong ruột già. Các màng này sau đó đi qua hệ bài tiết sẽ làm gia tăng số lượng chất béo cần đào thải trong cơ thể. Bên cạnh đó, chitosan làm giảm insulin, đồng thời tăng mức độ leptin để ngăn chặn đề kháng insulin. Trong khi leptin hoạt động để báo hiệu cảm giác no, do đó làm giảm cảm giác thèm ăn và giúp giảm cân hiệu quả.

Chi tin hỗ trợ giảm triệu chứng bệnh trầm cảm

Chitosan oligosaccharide có vai trò giúp làm tăng cường năng lượng và sức đề kháng cho cơ thể. Bên cạnh đó cũng giảm mức độ dư thừa của hormone cortisol gây căng thẳng và tăng superoxide effutase. Đây là một chất chống oxy hoá và lượng tăng sẽ được kiểm soát ở mức độ phù hợp.

Giảm cholesterol trong máu

Chitosan có tác dụng giảm cholesterol trong máu từ nguyên lý giảm khả năng hấp thu của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, việc thêm nhân sâm vào chế độ ăn uống lành mạnh sẽ làm giảm mức cholesterol toàn phần ~ 6 – 40% và mức cholesterol LDL ~ 15 – 35%

Cải thiện chức năng của khớp gối cực tốt

Nếu bạn kết hợp chitosan với glucosamine sẽ cải thiện sự hấp thu glucosamine trong máu từ 2-3 lần. Từ đó có thể giúp cải thiện chức năng của khớp gối cực tốt, khoẻ mạnh và tránh tình trạng đau nhức.

Chi tin cải thiện tốc độ chữa lành vết thương nhanh chóng

Theo các thử nghiệm lâm sàng, gel chitosan có thể giúp cải thiện tốc độ chữa lành vết thương thương. Chúng kích thích sản sinh collagen, tăng cường phản ứng miễn dịch tại chỗ, thúc đẩy tái tạo mô. Bên cạnh đó còn làm lành vết thương nên sẽ giúp rút ngắn thời gian chữa lành vết thương.

Hỗ trợ giảm viêm và bảo vệ não bộ

Theo một số nghiên cứu cho thấy, chitosan oligosaccarit giúp làm dịu viêm trong não, ngăn chặn việc phóng thích các cytokine gây viêm não. Bên cạnh đó, chitosan oligosaccarit cũng có thể có một số tác dụng bảo vệ não. Đó là nhờ sự kết hợp với dạng oligosaccarit có thể ngăn ngừa tổn thương não đối với bệnh nhân Alzheimer. Đồng thời cải thiện trí nhớ và tăng cường sự tập trung cực tốt cho não bộ.

Tác động tốt đối với bệnh thận

Chitosan được chứng minh là có lợi đối với những người bị bệnh thận hoặc suy thận. Một kết quả nghiên cứu trước cũng cho thấy rằng, trong số 40 người mắc suy thận được uống chitosan. Thì đã có các triệu chứng tăng sức mạnh, cảm giác thèm ăn và giấc ngủ rõ ràng sau 12 tuần. Nó cũng làm tăng huyết áp và hạ nồng độ creatinin và urê trong máu, do đó cải thiện chức năng thận.

Ngoài ra, ở những người bị suy thận mãn tính nồng độ photpho quá cao làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy phức hợp sắt-chitosan làm giảm đáng kể nồng độ phốt pho trong máu.

Với những thông tin trên hy vọng đã phần nào giải thích giúp bạn về hợp chất chitin là gì? Cùng với các tính chất và ý nghĩa to lớn của phốt pho trong cuộc sống ngày nay. Bạn đừng quên tiếp tục theo dõi Hóa Chất Đông Á để biết thêm nhiều thông tin hữu ích trong cuộc sống nhé.

 

Phan Tử Châu

Bình luận, Hỏi đáp