Ứng dụng của (NH₄)₂SO₄trong đời sống

1.Amoni sunfat là gì?

Theo định nghĩa, amoni sunfat là một hợp chất muối của gốc amoni và sunfat, với công thức hóa học là (NH₄)₂SO₄. Hợp chất này tồn tại dưới dạng hạt hút ẩm tinh thể hoặc trắng mịn. 

(NH₄)₂SO₄ được sử dụng phổ biến nhất là làm phân bón đất, có chứa 21% nito và 24% lưu huỳnh. Có khả năng cung cấp một lượng lớn chất dinh dưỡng cho cây.

Ngoài cái tên amoni sunfat, chúng còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: muối sunfuric axit diammonium, ammonium sulfate (2:1), diammonium sulfate, đạm 1 lá. 

2.Tính chất lý hóa của amoni sunfat

Tiếp theo, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về những tính chất lý hóa nổi bật của hợp chất (NH₄)₂SO₄ nhé.

2.1.Tính chất vật lý

(NH₄)₂SO₄ tồn tại dưới dạng hạt hút ẩm tinh thể hoặc trắng mịn

Amoni Sunfat có màu trắng, có khả năng hút ẩm, hòa tan được trong nước, không hòa tan trong acetone, rượu và etanol. 

Với khối lượng mol là 132.14g/mol, khối lượng riêng là 1.77 g/cm3. Ngoài ra, (NH₄)₂SO₄ có điểm nóng chảy từ 235 đến 280 độ C, độ hòa tan trong nước là 70.6g/100g nước ở nhiệt độ 0 độ C và 103.8g/100g nước ở 100 độ C.

2.2.Tính chất hóa học

Do có tính axit nên (NH₄)₂SO₄ có khả năng làm quỳ tím hóa. Khi đun nóng trên 250 độ C, amoni sunfat sẽ bị phân hủy tạo thành (NH₄)HSO₄. Với nhiệt độ cao hơn, (NH₄)₂SO₄ bị phân hủy thành amoniac, nito, lưu huỳnh đioxit và nước.

Ngoài ra, (NH₄)₂SO₄ có thể tác dụng với các dung dịch cân bằng của sunfat kim loại để tạo ra các muối như amoni kim loại sunfat.

3.Cách điều chế amoni sunfat

Để điều chế (NH₄)₂SO₄, chúng ta có thể điều chế trong tự nhiên hoặc sản xuất trong công nghiệp.

• Trong tự nhiên: 

Amoni sunfat tồn tại như là loại khoáng sản quý hiếm trong các fumarole núi lửa và do cháy than trên một số bãi rác.

• Trong công nghiệp: 

Được tạo ra bằng cách xử lý amoniac và là sản phẩm phụ từ lò than cốc, cùng với axit sulfuric. Phương trình phản ứng như sau: 

• 2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄

Bên cạnh đó, (NH₄)₂SO₄ cũng được sản xuất từ thạch cao (CaSO₄.2H₂O).

 Phương trình phản ứng như sau:

• (NH₄)₂CO₃ + CaSO₄  → (NH₄)₂SO₄ + CaCO₃

4. Ứng dụng vượt trội của amoni sunfat trong đời sống

Amoni sunfat không chỉ được đóng vai trò quan trọng trong ngành nông nghiệp mà còn có khả năng thúc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp, cũng như trong thí nghiệm.

4.1.Ứng dụng của amoni sunfat trong Nông nghiệp

Trong nông nghiệp, amoni sunfat là một loại phân bón cần thiết đối với các loại cây trồng như gạo, ngô, khoai tây, lúa mì và các cây ăn quả. (NH4)2SO4 tham gia vào quá trình tổng hợp protein và chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.

Phân đạm được sử dụng trong ngành nông nghiệp

Không chỉ vậy, amoni sunfat còn có khả năng kiểm soát độ pH của đất và tham gia vào quá trình nitrat hóa. Ngoài ra, chúng còn là thành phần của thuốc trừ sâu hòa tan, thuốc diệt cỏ, diệt nấm để bảo vệ cây trồng.

4.2.Ứng dụng của amoni sunfat trong phòng thí nghiệm 

Trong phòng thí nghiệm, amoni sunfat được xem là một thuốc thử phân tích trong điện hóa, cũng như trong môi trường nuôi cấy vi sinh. Nhờ vào tính kết tủa nên chúng được ứng dụng trong việc phân lập và tinh chế protein, đặc biệt là protein huyết tương.

(NH₄)₂SO₄ là một thuốc thử phân tích trong điện hóa

4.3.Ứng dụng của amoni sunfat trong công nghiệp

Amoni sunfat là một chất phụ gia, được xem là tác nhân trung hòa axit sử dụng trong các món nướng có thành phần bột mì, điển hình như bánh mỳ. Chúng được sử dụng như một chất điều chỉnh áp suất thẩm thấu và một tác nhân gây kết tủa muối.

Ngoài ra, bằng cách tăng độ cứng của nước, (NH₄)₂SO₄ còn có thể phân tách các chất ô nhiễm. Và là một chất có khả năng chống ăn mòn.

5.Những tác dụng mà amoni sunfat mang lại trong ngành Nông nghiệp 

Những tác dụng của (NH₄)₂SO₄ trong nông nghiệp

Amoni sunfat được sử dụng rộng rãi trong ngành Nông nghiệp, tác dụng mà (NH₄)₂SO₄ mang lại bao gồm:

• Cung cấp đạm: Đạm chắc hẳn là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình tăng trưởng và phát triển cây trồng. Chúng được sử dụng để tạo ra protein, enzym, axit nucleic trong cây.

• Tăng năng suất: Đạm có trong amoni sunfat giúp cây phát triển khỏe mạnh, tăng cường quá trình sống của cây, giúp cải thiết chất lượng và đạt năng suất cao hơn.

• Cải thiện đất: Khi bón vào đất, (NH₄)₂SO₄ tạo ra các sunfat và ion amon. Những chất có khả năng cải thiện cấu trúc đất, chứa nước và thoát nước của đất. Ngoài ra, chúng còn giúp điều chỉnh độ pH của đất, cải thiện môi trường sống và hấp thụ chất dinh dưỡng cho cây.

• Hạn chế lưu huỳnh: Do không chứa lưu huỳnh độc hại cho cây trồng, nhưng có thể cung cấp lượng nhỏ lưu huỳnh cần thiết cho cây.

• Ổn định độ pH: Với đặc tính kiềm nhẹ của ion sunfat giúp điều chỉnh độ acid của đất và tạo môi trường cho cây phát triển.

Có thể nói rằng, việc sử dụng muối amoni sunfat là một trong những phương pháp hữu hiệu để bón đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng. Với tác dụng cung cấp đạm, cải thiện cấu trúc đất, tăng năng suất cây trồng và duy trì pH đất. 

6. Liệu Amoni sunfat có gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người?

Do amoni sunfat có thể gây kích ứng và viêm đường hô hấp nghiêm trọng nếu hít phải. Có thể gây kích ứng đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy nếu không may ăn hoặc uống amoni sunfat. Mặc dù chúng không độc trừ khi sử dụng với số lượng lớn. 

Amoni sunfat có thể gây kích ứng nghiêm trọng và viêm đường hô hấp nếu hít phải. 

Khi (NH₄)₂SO₄ tiếp xúc với da hoặc mắt có thể gây mẩn đỏ, kích ứng, ngứa và đau. Không chỉ vậy, hợp chất này còn có thể là một chất độc thần kinh, gây nhầm lẫn và thay đổi hành vi.

Chính vì vậy, trong quá trình sử dụng, cần thực hiện cần thận và sử dụng những biện pháp ngăn ngừa an toàn để bảo vệ sức khỏe bản thân, công đồng và môi trường xung quanh. Vì vậy, hãy bảo vệ sức khỏe bản thân và môi trường xung quanh bằng việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn khi sử dụng amoni sunfat, cụ thể như:

• Sử dụng amoni sunfat ở những nơi thông gió tốt hoặc khi đã đeo mặt nạ phòng độc cá nhân.

• Đeo tấm chắn bảo vệ toàn mặt hoặc kính bảo hộ chống hóa chất.

• Đi ủng, đeo găng tay và quần yếm làm từ chất liệu PVC không thấm nước, ngăn tiếp xúc trực tiếp với da.

7.Lưu ý khi sử dụng và bảo quản amoni sunfat

Khi sử dụng amoni sunfat, bạn có thể sẽ gặp phải một vài trường hợp gây ảnh hưởng đến việc trồng trọt, hãy lưu ý những điều sau để cây có thể phát triển tốt:

• Sau khi bón phân amoni sunfat sẽ tan nhanh để phân li thành các ion NH₄+ và sunfat. Khi ấy, phân đạm vẫn tồn tại ở trên mặt đất thì lượng amoni có khả năng xảy ra quá trình nitrat hóa, tạo ra khí nitơ, làm thất thoát một phần đạm. Do vậy, nếu gặp tình trạng này, bạn hãy tưới thêm ít nước để hòa tan hoặc xới đất càng sớm càng tốt.

• Do việc bón phân đạm amoni sunfat có thể làm chua đất, bạn nên theo dõi và sử dụng thêm việc bón vôi để điều chỉnh độ chua của đất cho phù hợp, đề không ảnh hưởng đến sự hấp thu của các dưỡng chất khác. 

• Để cây trồng có thể phát triển khỏe mạnh, người nông dân có thể sử dụng hệ thống tưới tiêu hợp lý và cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cây trồng.

Sau khi sử dụng xong, (NH₄)₂SO₄ cần được bảo quản kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả cho những lần sử dụng sau, cũng như an toàn cho người sử dụng.

• Bảo quản amoni sunfat ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp.

Tóm lại, amoni sunfat đóng vai trò quan trọng trong nhiều ứng dụng đời sống. Tuy nhiên, khi sử dụng, luôn đòi hỏi chúng ta những hiểu biết về tính chất của chúng để đảm bảo an toàn và tránh những tình huống không mong muốn xảy ra. Hi vọng, với những thông tin mà Hóa chất Đông Á đã chia sẻ, sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về amoni sunfat và những ứng dụng của chúng.