Vi khuẩn trong nước là gì?
Vi khuẩn trong nước là các loại vi sinh vật nhỏ có thể tồn tại ở trong môi trường nước, bao gồm cả nước uống, nước sinh hoạt và nước trong các hồ, ao, sông, biển. Một số vi khuẩn có thể gây hại cho sức khỏe con người khi tiếp xúc hoặc tiêu thụ nguồn nước ô nhiễm. Tuy nhiên cũng có một số loại vi khuẩn có ích, ví dụ như những vi khuẩn dùng trong quá trình xử lý nước thải hoặc vi khuẩn probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột.
Các loại vi khuẩn trong nước
Có nhiều loại vi khuẩn tồn tại ở trong nước, điển hình là:
E. coli
Vi khuẩn E.Coli
Đây là một loại vi khuẩn thường được dùng làm chỉ số đo mức độ ô nhiễm nước, bởi nó là một dấu hiệu tiềm ẩn cho sự xuất hiện của vi khuẩn gây bệnh và các chất ô nhiễm từ phân động vật. Tuy có nhiều lọai E.coli nhưng hầu hết đều vô hại. Tuy nhiên, có một số vi khuẩn E.coli có thể gây ra bệnh tiêu chảy, cụ thể là E.coli 0157:H7. Trong một vài trường hợp, loại vi khuẩn này còn gây rối loạn máu và suy thận, thậm chí là tử vong.
Vi khuẩn E.coli xâm nhập vào cơ thể con người thông qua nguồn nước và thức ăn bị ô nhiễm từ phân người và phân động vật. Con người có thể nhiễm E.coli khi tắm sông ở những con sông có nước bị nhiễm khuẩn hay chưa được khử khuẩn.
Salmonella
Loại vi khuẩn này gây ra bệnh tiêu chảy. Những người có hệ miễn dịch yếu như người già thường dễ bị nhiễm khuẩn Salmonella hơn. Loại vi khuẩn này thường xuất hiện trong một vài loại thực phẩm như thịt bò, thịt gà, rau bina. Tuy ít thấy trong nguồn nước nhưng bạn vẫn nên cẩn thận khi uống trực tiếp nước chưa qua xử lý.
Campylobacter
Đây là loại vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy phổ biến. Chúng thường xuất hiện trong nguồn nước bị ô nhiễm do phân động vật.
Cryptosporidium
Loại vi khuẩn này là nguyên nhân gây ra bệnh tiêu chảy và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là ở những người đang có hệ miễn dịch suy yếu. Người bệnh nhiễm Cryptosporidium có những triệu chứng giống như mắc các vấn đề về ruột như tiêu chảy, sụt cân, buồn nôn, chuột rút, mất nước... Trên thế giới ước tính có khoảng 0,6 - 4,3% dân số bị nhiễm Cryptosporidium, trong đó các nước đang phát triển có tỷ lệ người nhiễm cao hơn.
Giardia lamblia
Hình ảnh vi khuẩn Giardia lamblia
Đây là một loại ký sinh trùng gây ra bệnh tiêu chảy khi có trong nguồn nước nhiễm bẩn, đặc biệt là nước từ các nguồn nước thiên nhiên như giếng, ao, hồ, sông, suối và nước đã được xử lý nhưng không đảm bảo vệ sinh. Khi sử dụng nước hoặc thức ăn có chứa loại vi khuẩn này, chúng có thể phát triển thành dạng trophozoite trong đường tiêu hóa, sau đó gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Vibrio cholerae
Là loại vi khuẩn gây bệnh sốt rét, một trong những nguyên nhân chính khiến dịch bệnh cholera bùng phát.
Legionella
Legionella là nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết Legionnaires, thường xuất hiện tại các hệ thống cấp nước và làm mát. Các triệu chứng bệnh do loại vi khuẩn này gây ra là sốt cao (trên 41,5 độ C), mệt mỏi, nôn, đau cơ và tiêu chảy. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học thì nồng độ Legionella trong nước thường ở dưới mức cảnh báo.
Pseudomonas aeruginosa
Vi khuẩn này thường xuất hiện trong môi trường nước và có thể gây nhiễm trùng cho những người đang có hệ miễn dịch yếu.
Khuẩn Copepods
Khuẩn Copepods còn được gọi là khuẩn chân kiếm. Đây là một loài giáp xác, giống như một con tôm thu nhỏ và chúng ta có thể tìm thấy chúng ở khắp mọi nơi. Kích thước mà loại vi khuẩn này có thể phát triển đến là 2mm
Nấm mốc Chaetomium
Hình ảnh nấm mốc Chaetomium
Loại nấm mốc này thường có trong không khí ở những nơi ẩm ướt như sàn nhà, phòng tắm, phòng bếp, nơi rửa chén bát. Loại Chaetomium hiếm khi xuất hiện trong nước máy nhưng nếu có thêm loại vi khuẩn này, nước sẽ có vị ngọt hơn. Tuy nhiên bào tử Chaetomium không gây nguy hiểm đến mức cần dùng biện pháp phòng tránh khi uống nước.
Ngoài các loại vi khuẩn trên thì vẫn còn nhiều loại vi khuẩn trong nước khác. Một số có thể gây bệnh cho con người, trong khi một số khác lại có thể đem lại lợi ích cho quá trình sinh học như xử lý nước thải.
Đun sôi nước có diệt được vi khuẩn không?
Vi khuẩn là những sinh vật đơn bào với kích thước vô cùng nhỏ mà mắt thường không thể nhìn thấy được. Chúng có thể ở bất cứ nơi nào và bất kỳ điều kiện nào. Khi tiếp xúc với con người qua các loại nước hoặc thực phẩm, chúng có thể gây bệnh.
Đun sôi nước là một cách hiệu quả để có thể tiêu diệt hoặc giảm bớt vi khuẩn trong nước. Khi nước đun sôi ở nhiệt độ cao, nó có thể đủ để tiêu diệt hầu hết các loại vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, bao gồm cả những vi khuẩn gây bệnh như Salmonella và E. coli.
Nhiệt độ nước sôi để tiêu diệt được virus đươc khuyến nghị là 140 – 150 độ F. Ở khoảng nhiệt độ này, cơ thể con người cũng được an toàn trước những tác động của vi khuẩn và các loài động vật nguyên sinh khác. Đối với nước sôi thì nhiệt độ ≥160 độ F sẽ giúp tiêu diệt được vi khuẩn Legionella trong nước.
Cách tiêu diệt vi khuẩn trong nước hiệu quả
Tiêu diệt vi khuẩn trong nước là một cách để đảm bảo an toàn vệ sinh và bảo vệ sức khỏe. Bạn có thể áp dụng một số cách tiêu diệt vi khuẩn trong nước phổ biến sau đây:
Đun sôi nước
Đun sôi nước ở nhiệt độ cao giúp tiêu diệt vi khuẩn
Đây là một cách đơn giản và đem lại hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn. Ở nhiệt độ khoảng 100 độ C, nước chỉ cần đun sôi mạnh trong vòng 1 – 3 phút là có thể tiêu diệt được các vi khuẩn, giun sán, nấm mốc, động vật nguyên sinh gây bệnh. Tuy nhiên với những trường hợp vi sinh vật hoặc trứng của chúng có cấu tạo vỏ ngoài bền với nhiệt, việc áp dụng phương pháp nhiệt để xử lý không đem lại hiệu quả.
- Ưu điểm
- Dễ sử dụng, áp dụng được với những trường hợp cần khử trùng gấp và tạm thời.
- Khi đun sôi nước, các tạp chất hữu cơ cũng dễ bay hơi còn các muối kim loại dễ kết tủa có thể lắng xuống đáy và đóng cặn này. Việc này sẽ giúp làm tăng hiệu quả xử lý nước, giúp làm mềm nước. *
- Nhược điểm
- Cần sử dụng một lượng nhiệt lớn và mất thời gian chờ đợi.
- Phải có đồ chứa riêng cho nước sau xử lý để tránh trường hợp nước bị tái nhiễm khuẩn.
- Không phù hợp với quy mô xử lý nước lớn và lâu dài.
Sử dụng các hóa chất khử trùng
Dùng hóa chất khử trùng nước
Các chất khử trùng như clo, ozon, iodine,.. có thể được dùng để tiêu diệt vi khuẩn trong nước. Tuy nhiên bạn cần phải dùng chúng một cách cẩn thận, phải đảm bảo là không còn chất độc hại sót lại trong nước.
Với phương pháp này, chúng ta sẽ dùng các hóa chất có đặc tính oxi hóa mạnh, tương tác với thành tế bào để phá vỡ chúng, sau đó hóa chất này sẽ tiếp tục đi sâu vào để oxi hóa nhân, tế bào chất, từ đó tiêu diệt tế bào một cách nhanh chóng. Hiệu quả của việc khử trùng bằng hóa chất sẽ phụ thuộc vào nhu cầu chất oxi hóa của nguồn nước cần xử lý, chất lượng nước, nồng độ, thời gian tiếp xúc của vi sinh vật và hóa chất oxi hóa.
- Ưu điểm
- Dễ sử dụng, giá thành cũng khá hợp lý.
- Khả năng diệt khuẩn nhanh và đem lại hiệu quả cao.
- Nhược điểm
- Nếu nước có độ đục cao, có màu, bạn cần phải tiến hành tiền xử lý nước trước.
- Các hóa chất clo, iot, ozon có thể tạo ra hợp chất độc hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
- Lượng dư hóa chất có thể khiến nước có mùi vị khó chịu.
Ngoài clo, ozon, các hóa chất khử trùng khác như cloramin, dioxit clo cũng được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn trong nước.
Dùng đèn UV
Dùng đèn UV để khử trùng nước
Ánh sáng của đèn UV có thể tiêu diệt được vi khuẩn bằng cách phá hủy ADN của chúng. Một số hệ thống xử lý nước đã sử dụng ánh sáng UV để tiêu diệt vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Ưu điểm
- Không làm thay đổi mùi vị và tính chất của nước.
- Hiệu quả diệt khuẩn nhanh và tốt.
- Nhược điểm
- Tiêu tốn nhiều điện năng.
- Có nguy cơ tái nhiễm khuẩn nước sau lọc.
- Cần phải làm sạch và thay đèn định kỳ.
- Phải có hệ thống tiền xử lý nếu nước có độ đục cao.
Dùng hệ thống lọc nước
Đây là cách được dùng để xử lý nước khá phổ biến hiện nay. Các hệ thống lọc nước như dùng bộ lọc carbon hoạt tính, lọc cation, anion và dùng màng lọc có thể loại bỏ vi khuẩn và các tạp chất khác có trong nước.
Máy lọc nước giúp tạo ra nước sạch an toàn để uống trực tiếp
Một số loại màng lọc được sử dụng phổ biến hiện nay là:
- Màng siêu lọc UF( Ultra Filtration): Là loại màng siêu lọc sợi rỗng với kích thước khe lọc từ 0,1~0,001µm.
- Màng lọc nano NF (Nano Filtration): Có thể lọc bỏ các tạp chất có kích thước từ 0,001- 0,01 µm trở lên.
- Màng lọc thẩm thấu ngược RO (Reverse Osmosis): Có thể lọc bỏ các tạp chất có kích thước từ 0,0005µm trở lên.
- Ưu điểm
- Công nghệ tiên tiến, hiện đại và dễ dàng sử dụng.
- Ngăn chặn triệt để các loại tạp chất, vi sinh vật có trong nước.
- Thích hợp với nhiều nguồn nước khác nhau, kể cả nước mặn, nước lợ, nước phèn,…
- Đem lại khả năng xử lý nước cao, an toàn.
- Thời gian xử lý nước ngắn.
- Nhược điểm
- Có chi phí cao.
- Màng lọc RO sẽ tạo ra nước thải sau lọc, gây lãng phí nước. Không chỉ vậy, hệ thống xử lý nước dùng màng RO còn tiêu tốn điện năng.
- Màng lọc có thể bị nhiễm bẩn và bị oxy hóa nên cần phải thực hiện tiền xử lý và thay thế, sục rửa định kỳ.
Trong trường hợp cần thiết, ngoài hệ thống lọc nước cồng kềnh, bạn có thể dùng các bộ lọc nước di động có sẵn trên thị trường để loại bỏ vi khuẩn từ nước uống.
Trên đây là thông tin về các loại vi khuẩn trong nước và giải pháp xử lý chúng một cách có hiệu quả. Nếu bạn đang quan tâm đến hóa chất xử lý nước, hãy liên hệ với Đông Á để được tư vấn thêm bạn nhé.