1. Vật liệu lọc là gì?
Vật liệu lọc là tập hợp các loại vật liệu có khả năng lọc bỏ những bụi bẩn, vi khuẩn và tạp chất có trong nước. Từ đó thu về nước lọc sạch an toàn để sử dụng. Nước sạch là nước đáp ứng được các nhu cầu sau:
-
Không còn kim loại nặng, các tạp chất gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe
-
Không còn tồn tại các vi khuẩn, vi sinh vật gây bệnh
-
Không còn các chất hữu cơ tồn đọng như thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật
-
Với nước dùng cho mục đích trồng cây thủy sinh, bể cá, nước phải có độ pH phù hợp, là môi trường sống cho tôm, cá phát triển.
Nguồn nước trong đời sống rất đa dạng và phức tạp. Tùy môi trường, các nguồn nước này đều có tiềm ẩn những mối nguy hại, không an toàn để sử dụng trực tiếp. Vì vậy lọc nước là điều cần thiết. Tuy nhiên lọc lượng lớn nước bằng hóa chất hoặc máy móc công nghệ là quá trình rất tốn kém và tốn nhiều công đoạn. Vật liệu lọc nước được tạo ra để khiến quá trình lọc nước bớt chi phí và tối ưu hơn.
Vật liệu lọc là tập hợp các loại vật liệu có khả năng lọc bỏ những bụi bẩn, vi khuẩn và tạp chất có trong nước
2. Cơ chế hoạt động của vật liệu lọc là gì?
Tùy theo bộ máy lọc và mục đích sử dụng nước khác nhau mà vật liệu lọc nước cũng sẽ khác nhau. Các vật liệu dùng lọc nước cũng rất đa dạng: than hoạt tính, cát thạch anh, mangan, sỏi lọc nước,... Về cơ bản, các bộ lọc phổ thông có cơ chế hoạt động như sau:
-
Lớp lọc thô là lớp lọc nước đầu tiên. Lớp lọc này giúp thu nước và ngăn các chất bẩn lớn như rong rêu, đá, mảnh vỡ,... Đồng thời lớp lọc này cũng giúp bảo toàn các lớp vật liệu lọc khác để bộ lọc sử dụng được lâu bền
-
Lớp lọc bề mặt là lớp lọc thứ hai. Vật liệu cho lớp lọc này thường là sỏi lọc nhằm chặn các hạt chất bẩn lớn có trong nước như cát, bùn, rỉ sét, mảnh vỡ, rong rêu.
-
Lớp lọc thứ ba là lớp lọc sâu. Đây là thành phần quan trọng có trong hệ thống lọc. Chúng giúp lọc sạch các chất hữu cơ tồn dư, clo và các mùi hôi trong nước. Bề mặt xốp lớn của than hoạt tính lót thêm các vật liệu lọc như crannies và nooks, các chất này hấp thụ chất gây ô nhiễm nước. Đôi khi người ta ngâm thêm một lượng bạc nhỏ trong bộ lọc than hoạt tính để tăng khả năng kháng khuẩn
-
Lớp lọc thứ tư là lớp lọc thẩm thấu, khử phèn và kim loại nặng. Bộ lọc này có cơ chế loại bỏ các kim loại nặng trong nước, khử phèn và lọc hết những gì còn sót lại của Clo. Lớp lọc này cũng lọc hết các vi sinh vật và vi khuẩn còn tồn tại trong nước
- Lớp lọc cuối là lớp lọc khử cặn và làm mềm. Các cặn chất bẩn tàn dư sẽ được khử trong lớp lọc này. Trong các máy lọc nước RO hoặc các công nghệ lọc nước tiên tiến, lớp lọc này có thể trang bị thêm tia UV để khử sạch các vi sinh vật còn sót lại. Ở lớp cuối cùng này, người ta có thể trang bị một lớp lưới lọc có các lỗ nhỏ hơn 0,35 micron để lọc các hạt chất bẩn.
Vật liệu lọc nước được tạo ra để khiến quá trình lọc nước bớt chi phí và tối ưu hơn.
3. Danh sách các loại vật liệu lọc được đánh giá tốt nhất hiện nay
Vật liệu lọc trên thị trường rất đa dạng tùy theo mục đích sử dụng. Dưới đây là một số vật liệu lọc được đánh giá tốt nhất hiện nay:
3.1 Vật liệu lọc nước sinh hoạt
Nước sinh hoạt có vai trò rất lớn trong đời sống. Dưới đây là một vài loại vật liệu lọc tối ưu được dùng phổ biến.
3.1.1 Cát thạch anh
Cát thạch anh có tác dụng giữ lại các tạp chất thô có kích thước lớn, thường được dùng trong lớp lọc thô. Ưu điểm đặc biệt của cát thạch anh là có thể giữ lại những hợp chất hữu cơ có độ nhớt cao, điều nhiều vật liệu lọc khác không làm được. Kích thước của cát thạch anh dùng lọc nước có kích thước 0,8mm - 0,12mm. Đây là vật liệu giá rẻ được tìm thấy trong tự nhiên dễ dàng.
Cát thạch anh
3.1.2 Hạt Birm
Hạt birm là loại vật liệu lọc nước chuyên khử các hợp chất sắt, hydro sulfit và mangan hòa tan trong nguồn nước ngầm. Birm là chất xúc tác không hòa tan đẩy nhanh các phản ứng oxi hóa Fe2+ thành Fe3+ dưới dạng sắt kết tủa sau đó lọc bỏ bằng cách rửa ngược.
3.1.3 Hạt cation (Hạt nhựa trao đổi ion)
Trong nguồn nước ngầm hoặc nước bề mặt thường tồn dư nhiều loại magire và ion canxi. Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng nước cứng ảnh hưởng tới sức khỏe. Hạt nhựa cation hay còn gọi là hạt nhựa trao đổi ion giúp trung hòa Ca2+ và Mg2+ giúp làm mềm nước, đảm bảo nước sinh hoạt được an toàn.
Hạt cation (Hạt nhựa trao đổi ion)
3.1.4 Sỏi thạch anh
Giống như cát, sỏi thạch anh giúp giữ lại các bùn đất và cặn bẩn lớn trên bề mặt. Sỏi còn có thể điều hướng dòng nước chảy, giúp nước lưu thông dễ dàng theo một hướng nhất định.
3.2 Vật liệu lọc nước phèn
3.2.1 Hạt nâng pH
Hạt nâng pH là vật liệu lọc nước phèn khá phổ biến. Nước phèn thường có nồng độ pH thấp, từ đó phèn không bị kết tủa và không thể tách ra khỏi nguồn nước. Hạt nâng pH sẽ tăng nồng độ pH trong nước, giúp phèn kết tủa từ đó lọc được phèn ra khỏi nước.
3.2.2 Hạt Filox
Hạt Filox là loại hạt có thể lọc nước phèn có hàm lượng MnO2 cao, từ đó tạo ra các phản ứng hóa học giúp khử đi Mn, As, Fe,... Nước sau khi lọc qua hạt filox sẽ khử được mùi hôi tanh. Chúng thích hợp nhất để lọc nước phèn có độ pH thấp, khiến nước đạt được độ pH tiêu chuẩn. Chúng không bị hòa tan và bào mòn trong nước vì vậy có thể sử dụng trong bộ lọc lâu dài, rất tiết kiệm chi phí.
Hạt Filox
3.2.3 Hạt ODM - 2F
Hạt ODM - 2F là chất lọc nước có trong tự nhiên với thành phần là zeolite, bentonit, diatomit, được hoạt hóa ở nhiệt độ cao. Chúng có thể dùng trong quy trình lọc nước sinh hoạt và nước giếng khoan và nước nhiễm phèn vì có thể thay thế được cả than hoạt tính, cát thạch anh và cát mangan nhờ khả năng hấp thụ chất bẩn vượt trội.
3.3 Vật liệu dùng lọc nước giếng khoan
3.3.1 Cát đen
Cát đen có khả năng loại bỏ các tạp chất và lọc cặn bẩn có kích thước lớn trong nước giếng khoan rất tốt. Cát đen có bề mặt bóng, mịn được tìm thấy nhiều ở các dòng sông. Chúng sẽ tạo thành một vòng bảo vệ lớn giúp ngăn cản các chất bẩn.
Cát đen cần thay mỗi 3 tháng một lần để nguồn nước lọc sạch hơn vì chúng khá dễ bị ngấm chất bẩn.
3.3.2 Cát vàng
Cát vàng là loại vật liệu lọc phổ biến cho nước giếng khoan. Chúng có kích thước lớn hơn cát đen, hay nằm ở lớp lọc thứ 2 của bộ lọc. Cát vàng giúp giảm thời gian lọc nước, tăng chất lượng nước lọc.
Cát vàng
3.3.3 Than hoạt tính
Nhắc đến vật liệu lọc nước giếng khoan thì không thể không nhắc đến than hoạt tính. Với cấu trúc xốp với hàng ngàn lỗ nhỏ li ti, chúng có thể xử lý các chất bẩn, các kim loại nhẹ có trong nước. Ngoài ra than hoạt tính còn có thể khử mùi hôi trong nước, vì thế chúng thường là vật liệu chính trong trong các bộ lọc nước.
3.3.4 Cát mangan
Cát mangan là một trong những loại vật liệu xử lý nước giếng khoan tốt nhất hiện nay. Chúng có dạng hạt thô màu nâu, độ cứng cao và khó hòa tan trong nước. Chúng có thể xử lý mùi tanh của nước giếng khoan, giúp kết tủa các cặn bẩn lơ lửng trong nước. Tuy nhiên cát mangan thường bị bám vào thành bể vì vậy cần vệ sinh bể lọc thường xuyên nhé.
Cát Mangan
3.4 Vật liệu lọc giúp làm giảm độ pH của nước
3.4.1 Gỗ lũa
Gỗ lũa là cách đơn giản và hiệu quả để làm giảm độ pH của nước. Gỗ lũa giúp lọc các hóa chất độc trong nguồn nước - nguyên nhân làm tăng pH trong nước. Tuy nhiên màu sắc của nước sẽ thay đổi khi bỏ gỗ lũa vào. Vì vậy để đảm bảo độ trong của nước, bạn cần ngâm gỗ lũa trong thùng riêng từ 1-2 tuần trước khi cho vào bể.
3.4.2 Rêu bùn
Rêu bùn cũng là một loại vật liệu được sử dụng để giảm độ pH hiệu quả. Nhưng cũng như gỗ lũa, rêu bùn cũng làm thay đổi màu sắc của nước. Trước khi đưa rêu vào nước để lọc hãy ngâm riêng rêu bùn và cho vào túi lưới. Đây là cách hạ độ pH tự nhiên và an toàn nhất.
Rêu bùn
3.5 Vật liệu lọc bể cá
3.5.1 Bùi nhùi
Bùi nhùi là vật liệu lọc bể cá rất phổ biến hiện nay. Chúng có dạng tấm, dễ dàng cắt và lót trong khoang lọc bể cá. Bên cạnh khả năng loại bỏ chất độc và kim loại nặng trong nước bể cá, bùi nhùi còn tăng cường trao đổi chất và bổ sung nguyên tố vi lượng, khoáng chất cho nguồn nước. Là lựa chọn của nhiều dân chơi cá cảnh.
3.5.2 Đá nham thạch
Đá nham thạch có cấu tạo các lỗ nhỏ li ti trên bề mặt. chúng có khả năng giải phóng các nguyên tố vi lượng, từ đó cải thiện hoạt động trao đổi chất của các tế bào trong nước, loại bỏ các halogen có hại và làm sạch bụi bẩn trong các tế bào. Đá nham thạch còn có thể khử trùng và kiểm soát bệnh trong bể cá góp phần làm giảm mùi hôi trong bể.
Đá nham thạch
3.5.4 Sứ thanh hoa mai
Với cấu tạo hàng triệu lỗ nhỏ xíu trên thân sứ, chúng mang lợi ích lớn cho các hồ thủy sinh. Chúng giúp diệt trừ vi khuẩn có hại và kiểm soát sự tăng trưởng của tảo mà không làm tăng độ pH cho hồ bơi.
4. Một số câu hỏi liên quan tới vật liệu lọc
Thị trường vật liệu lọc rất đa dạng. Không chỉ vật liệu lọc tự nhiên mà còn cả vật liệu nhân tạo được nghiên cứu khoa học. Trong số đó có những vật liệu ưu việt như matrix và moutain tree.
4.1 Vật liệu lọc Matrix là gì?
Matrix là loại vật liệu lọc sinh học có độ xốp cao được sử dụng để loại bỏ các chất thải nito hữu hiệu. Một lít matrix có diện tích bề mặt lớn hơn lên tới hơn 700m2 tương đương với diện tích của 200 lít đá nham thạch, sứ lọc. chúng có thể loại bỏ ammonia, khí độc nitrit và nitrat trong cùng bộ lọc, từ đó giúp ổn định pH.
Vật liệu matrix có thể sử dụng lâu dài mà không cần thay thế. Các lỗ nhỏ trên bề mặt matrix là nơi cho nhiều vi sinh vật cư trú. Đồng thời chất này cũng giúp xử lý các chất thải của cá và các chất hữu cơ dư thừa.
Đá lọc Matrix
4.2 Vật liệu lọc Mountain tree là gì?
Sứ lọc Mountain Tree là loạt vật liệu lọc được ứng dụng phổ biến trong hồ cá. Với diện tích bề mặt lớn, dễ vệ sinh và thiết kế tối ưu dành cho luồng nước, sứ xoắn Mountain tree rất được ưa chuộng.
Với thành phần chính là các khoáng chất tự nhiên cùng thiết kế rãnh xoắn vỏ ốc, sức xoắn có thể khử giảm các vi khuẩn và các chất có hại, khiến bộ lọc đáy hồ lọc bẩn đáng kể và sử dụng được lâu dài. Bên cạnh đó chúng giúp phá vỡ các phân tử trong nước để tăng nồng độ oxy hòa tan, loại bỏ chất độc và kim loại nặng có trong nước, từ đó phục hồi chất lượng nước.
Sứ lọc Mountain Tree
Hy vọng những thông tin mà bài viết này chia sẻ, các bạn đọc có thể nắm được danh sách các loại vật liệu lọc được đánh giá tốt nhất. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các hóa chất lọc nước hiệu quả, hãy truy cập website của Đông Á để tìm hiểu thêm nhé.