Phân loại các loại thức ăn cho tôm
Về cơ bản thì thức ăn cho tôm được chia ra làm 3 loại cơ bản sau:
Thức ăn công nghiệp
Thức ăn công nghiệp
Đây là loại thức ăn được sản xuất và cung cấp bởi các nhà máy sản xuất thức ăn của tôm. Loại thức ăn này có đầy đủ các thành phần dinh dưỡng cần cho sự phát triển khỏe mạnh của tôm, đó là protein, lipids, carbohydrates, các loại vitamin và khoáng chất. Hơn nữa chúng thường có mùi vị thơm ngon để kích thích nhu cầu ăn của tôm.
Các thành phần phổ biến trong thức ăn công nghiệp cho tôm là:
- Protein: Protein là yếu tố quan trọng giúp tôm phát triển các tế bào mới và kích thước. Thức ăn có thể chứa protein từ nguồn động vật như cá, cá ngừ, hoặc từ nguồn thực vật như đậu nành.
- Lipids: Lipids cung cấp năng lượng và là nguồn axit béo cần thiết cho tôm phát triển. Các loại dầu cá, dầu đậu nành thường được sử dụng để cung cấp lipids cho tôm.
- Carbohydrates: Carbohydrates là nguồn năng lượng chính cho tôm hoạt động, tăng trưởng. Tuy nhiên, bà con phải cân nhắc về mức độ sử dụng carbohydrates vì khả năng tiêu hóa của tôm với loại này có thể không tốt.
- Vitamin và khoáng chất: Các loại vitamin (vitamin C, E) và khoáng chất (canxi, photpho, sắt) cũng rất quan trọng cho sức khỏe và sự phát triển của tôm.
- Chất kích thích tăng trưởng: Để tăng cường tốc độ phát triển của tôm, một số loại thức ăn công nghiệp dành cho tôm có thể chứa các chất kích thích tăng trưởng như hormone tăng trưởng.
Thức ăn tự nhiên
Thức ăn tự nhiên cho tôm bao gồm các động thực vật phù du, tảo, mùn bã hữu cơ … Đây là thức ăn cho tôm Post thường được sử dụng.
Các loài động vật phù du là thức ăn tự nhiên cho tôm
Ở giai đoạn ấu trùng, kích thước của tôm rất nhỏ, hệ thống tiêu hóa và enzyme đều chưa hoàn chỉnh. Lúc này, thức ăn tự nhiên chính là nguồn bổ sung dinh dưỡng quan trọng giúp nâng cao tỉ lệ sống cho tôm.
Các loại thức ăn tự nhiên, đặc biệt là động vật phù du cung cấp nguồn axit amin thiết yếu cùng nhiều enzyme cần thiết cho tôm, giúp tôm tăng trưởng nhanh hơn. Các loài sinh vật phù du này được còn được coi là “nhà máy lọc sinh học” cho ao tôm. Bởi lẽ chúng có khả năng phản ứng nhanh với các tác nhân gây stress trong môi trường.
Thức ăn tự nhiên cũng là nhân tố giúp duy trì dòng năng lượng và chu kỳ dinh dưỡng của ao nuôi tôm. Cụ thể thì trong quá trình nuôi, phân và thức ăn thừa của tôm sẽ được các loại vi khuẩn sống trong ao chuyển hóa thành chất dinh dưỡng. Những chất dinh dưỡng này lại được các sinh vật phù du sử dụng để phục vụ cho quá trình sinh trưởng, phát triển. Trong quá trình tăng trưởng này, các sinh vật này cũng giúp làm giảm hàm lượng khí độc amoniac và nitrat trong ao. Đây chính là 2 khí có thể gây ảnh hưởng xấu đến tôm, điển hình là ức chế hệ thống miễn dịch.
Hơn nữa, căn cứ vào mật độ của các loài động, thực vật phù du mà bà con có thể đánh giá mức độ ô nhiễm của nước.
Có 2 loại thức ăn tự nhiên chính trong ao tôm, đó là:
- Thực vật phù du (tảo): Tảo không chỉ có khả năng sinh sản rất nhanh mà nó còn mang giá trị dinh dưỡng cao. Lượng protein mà tảo có thể cung cấp lên tới 40 – 60%. Hơn nữa, tảo còn chứa đầy đủ các amino axit thiết yếu cho sự tăng trưởng của tôm. Đặc biệt, tảo có đặc tính dinh dưỡng rất phong phú, nhất là axit béo không bão hòa cao (HUFA) n-3, rất hữu ích cho sự tồn tại và phát triển của ấu trùng tôm.
- Động vật phù du: Bao gồm các loài động vật nhỏ li ti sống trôi nổi trong ao. Chúng là thức ăn trực tiếp cho tôm từ giai đoạn tôm Post đến khi trưởng thành. Hàm lượng protein của động vật phù du lên đến 50% và chúng cũng chứa đầy đủ các loại amino axit thiết yếu để tôm phát triển.
Thức ăn tự chế
Đây là loại thức ăn được sản xuất từ nguồn nguyên liệu sẵn có như cá tạp, ốc, các phế phụ phẩm trong nông nghiệp.
Hướng dẫn cách cho tôm ăn đúng cách
Cách cho tôm ăn đúng
Việc cho tôm ăn thức ăn cho tôm đúng cách là một phần quan trọng trong việc chăm sóc chúng. Dưới đây là một số bước mà bà con có thể tham khảo để cho tôm ăn đúng cách:
- Xác định lượng thức ăn phù hợp: Để tránh ô nhiễm môi trường nước và tránh lãng phí hoặc thiếu hụt thức ăn, bà con cần xác định lượng thức ăn cần thiết và phù hợp với mật độ tôm nuôi. Việc cho tôm ăn quá nhiều sẽ dẫn đến ô nhiễm môi trường, từ đó gây ra các vấn đề về sức khỏe cho tôm.
- Phân bố lượng thức ăn đồng đều: Hãy phân phối lượng thức ăn đều trên toàn diện tích mặt ao hoặc bể nuôi. Điều này sẽ đảm bảo cho tất cả các con tôm đều có cơ hội được tiếp cận với thức ăn. Đồng thời tránh được việc tạo ra các vùng "nóng" của thức ăn có thể gây cạnh tranh giữa các con tôm.
- Chọn thời điểm cho ăn: Khoảng thời gian thích hợp để cho tôm ăn nên là buổi sáng sớm hoặc buổi chiều muộn, khi mà ánh sáng mặt trời không quá mạnh. Nó không chỉ giúp đảm bảo chất lượng thức ăn mà còn giúp tôm hấp thụ thức ăn tốt hơn.
- Kiểm tra sự tiêu thụ thức ăn của tôm: Theo dõi cách tôm tiêu thụ thức ăn để đảm bảo chúng đang ăn đúng lượng cần thiết và không còn thức ăn dư thừa. Nếu thấy có thức ăn dư thừa, bà con hãy giảm lượng thức ăn cho lần tiếp theo.
- Chăm sóc và kiểm tra sức khỏe: Theo dõi sức khỏe của tôm sau mỗi lần cho ăn để kịp thời phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh tật. Điều này sẽ giúp bà con phòng tránh được các vấn đề về sức khỏe cho tôm, giúp tôm phát triển mạnh mẽ.
Hướng dẫn cách dùng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng
Cách cho tôm thẻ chân trắng ăn
Việc cho tôm thẻ chân trắng ăn theo đúng quy tắc là vô cùng quan trọng. Bà con cần phải tuân thủ các quy tắc chung về chất, về lượng, địa điểm và thời gian. Cụ thể như sau
Cách cho tôm thẻ ăn theo từng giai đoạn
Khi tôm thả được khoảng 7 – 10 ngày, cho tôm thẻ ăn cách bờ 2 – 4m. Trong giai đoạn này, thức ăn cho tôm thẻ chân trắng sẽ ở dạng bột mịn. Vậy nên khi cho ăn, bà con cần tắt quạt nước và trộn thức ăn với nước, sau đó tạt xuống ao.
Ở ngày thứ 10 sau khi thả giống, cho một ít thức ăn dạng cỡ nhỏ vào sàng để tôm làm quen dần và dễ dàng kiểm tra lượng thức ăn dư. Sàng cần được đặt nơi bằng phẳng, cách bờ khoảng 1,5 – 2m, sau cánh quạt nước khoảng 12 – 15cm. Lưu ý là không đặt sàng ở góc ao, khoảng 1.600 – 2.000m2 thì đặt một sàng. Sau 15 ngày, bà con có thể sử dụng các chất bổ sung vitamin, khoáng chất theo chỉ dẫn của nhà cung cấp để tăng cường sức khỏe cho tôm.
Về lượng thức ăn, ngày đầu tiên cho 2,8 – 3 kg/100.000 giống. Trong 10 ngày đầu tiên, cứ 1 ngày thì bà con tăng thêm 0,4 kg/100.000 giống. Từ ngày thứ 10 - 20, cứ 1 ngày lại tăng thêm 0,5 kg/100.000 giống.
Khi mới thả, tần suất cho tôm ăn có thể là 5 – 6 bữa/ngày để tôm có thể ăn mồi và tiêu hóa hết thức ăn. Khi tôm được 30 ngày tuổi, tần suất giảm xuống còn 4 bữa/ngày. Lượng thức ăn của mỗi bữa có thể tương đương nhau hoặc điều chỉnh theo điều kiện ao nuôi (thời tiết, chất lượng nước, sử dụng hóa chất…).
Cách điều chỉnh thức ăn cho tôm thẻ chân trắng
Cách điều chỉnh lượng thức ăn cho tôm
Nếu lượng thức ăn đang định sẵn được tôm ăn hết thức ăn trong 2 ngày liền, bà con hãy tăng lượng thức ăn lên 10 - 20 %. Còn nếu tôm không ăn hết hoặc thay bằng thức ăn khác, bà con cần kiểm tra ruột tôm, phân tôm, đồng thời giảm thức ăn từ 30 - 50%.
Khi tôm chưa lột vỏ định kỳ từ 10 - 15 ngày, việc cho tôm ăn nên được dừng lại để tôm ăn hết thức ăn rơi vãi dưới đáy hồ. Điều này sẽ giúp làm giảm lượng thức ăn thừa dưới đáy hồ, đồng thời cải thiện được chất lượng nước, nhất là trong giai đoạn 30 - 80 ngày tuổi.
Trong những ngày trời nắng đẹp, tảo phát triển mạnh, thức ăn tự nhiên phong phú, nếu kiểm tra ruột tôm, bà con sẽ thấy có nhiều thức ăn tự nhiên. Hoặc trong trường hợp thấy các yếu tố môi trường thay đổi đột ngột như lượng khí amonia tăng lên đột ngột, hãy dừng cho tôm ăn từ 1 - 2 ngày, đồng thời cho thức ăn vào nhá để kiểm tra hoạt động bắt mồi của tôm và có những điều chỉnh thức ăn phù hợp.
Bên cạnh đó, bà con cũng cần thường xuyên quan sát ao tôm. Nếu thấy tôm quá mập thì nên ngừng cho ăn một vài bữa hoặc giảm lượng thức ăn xuống còn 70 - 80% để ổn định thân hình của tôm.
Sau khi thả tôm được 30 ngày, hãy bắt tôm để kiểm tra trọng lượng, so sánh trọng lượng tôm với trọng lượng trong bảng hướng dẫn cho tôm ăn. Sau đó cứ định kỳ 10 ngày thì kiểm tra trọng lượng tôm một để tiến hành điều chỉnh thức ăn theo bảng hướng dẫn.
Khi thấy tôm phát triển không đồng đều, điều này chứng tỏ tôm thiếu thức ăn nên cần bổ sung thêm thức ăn cho tôm.
Trong giai đoạn tôm từ 1 - 40 ngày tuổi, bà con nên chọn loại thức ăn có hàm lượng protein cao 40 - 50%. Từ ngày 41 trở đi, loại thức ăn được sử dụng nên có hàm lượng protein là 30 - 35%.
Một số lưu ý trong quá trình cho tôm ăn
Khi cho tôm ăn, bà con cần chú ý một số vấn đề sau đây:
- Trước khi cho tôm ăn, hãy kiểm tra nhiệt độ nước ở ao nuôi. Mức nhiệt độ nước phù hợp là 28 - 30 độ C.
- Khi nhiệt độ nước tăng, tôm sẽ ăn nhanh hơn và bài tiết nhanh hơn so với nhiệt độ nước thấp.
- Khi hàm lượng oxy hòa tan thấp hơn 4ppm, tôm sẽ giảm ăn. Khi nồng độ oxy dưới 2ppm, tôm sẽ ngừng ăn
- Vì tôm có tập tính là thường bơi ngược dòng nước nên hãy rải thức ăn theo dòng nước chảy.
- Chỉ nên cho tôm ăn khi chúng thật sự thích ăn để ngăn sự tích tụ thức ăn thừa trong ao nuôi.
Việc lựa chọn và sử dụng đúng loại thức ăn cho tôm sẽ giúp tôm khỏe mạnh, ít bệnh tật. Hãy nhớ rằng việc cho tôm ăn đúng cách không chỉ là cung cấp đủ lượng thức ăn mà còn là việc quản lý, theo dõi tôm để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt nhất.