Thành phần nước Javen có gì? Cách sử dụng nước Javen trong tẩy trắng và khử trùng

Giải thích khái niệm nước Javen là gì?

Nước javen là tên gọi thông thường cho dung dịch natri hypochlorit, hay còn được gọi là dung dịch clo - một chất tẩy rửa cực mạnh có chứa natri hypochlorit (NaClO) trong nước. Nó là kết quả của trình sục khí clo dư vào dung dịch natri hydroxit.

Sau phản ứng này, muối NaClO được tạo thành sẽ tác dụng với CO₂ trong không khí và tạo ra axit hipoclorơ - một chất oxy hoá rất mạnh. Nhờ tác dụng này mà nước javel luôn được xem là một trong những chất tẩy rửa, khử trùng hàng đầu.

Thành phần nước Javen có gì?

Thành phần nước Javen

Nước javen là một dung dịch chứa chủ yếu 2 thành phần chính là nước và natri hypochlorite. Natri hypochlorit là chất có tính khử trùng mạnh mẽ, thường được sử dụng để làm sạch và khử trùng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ hộ gia đình đến các khu công nghiệp lớn.

Ngoài 2 thành phần chính trên thì nước Javen có thể chứa clo, nước vôi hoặc các phụ gia khác để điều chỉnh tính chất và hiệu suất hoạt động của dung dịch.

Cách để sản xuất ra nước Javen

Nước Javen có thể được điều chế theo nhiều cách khác nhau tùy vào yêu cầu và điều kiện sử dụng. Cụ thể thì cách điều chế nước Javen sẽ như sau:

Trong phòng thí nghiệm

Để tạo ra nước javen, bạn cần chuẩn bị các thành phần chính là natri hydroxide (NaOH), nước (H2O), và clo (Cl₂). Phản ứng hóa học điều chế nước Javen sẽ như sau

2NaOH + Cl₂ → NaClO + H₂O + NaCl

Cách điều chế này được thực hiện thành công vào năm 1789 bởi nhà hóa học Claude Louis Berthollet khi sục khí Clo vào dung dịch Natri hydroxit.

Ngoài ra, chúng ta cũng có thể tiến hành điều chế nước tẩy javen gián tiếp từ Mangan dioxit MnO2 và axit clohydric HCl. Cách thực hiện sẽ là cho MnO2 tác dụng với HCl để tạo ra NaOH và khí Clo. Tiếp đến, cho khí Clo đi qua dung dịch NaOH để tạo ra nước Javen. 2 phương trình hóa học của phản ứng này sẽ là:

MnO₂ + 4HCl → Cl2 + 2H₂O + MnCl₂

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

Trong công nghiệp

Nước Javen được sản xuất trong công nghiệp bằng cách điện phân dung dịch muối natri clorua (nồng độ từ 15 – 20%) trong buồng điện phân không có màng ngăn.

2NaCl + 2H₂O → 2NaOH + H₂ + Cl₂

Vì không có màng ngăn mà khí clo thoát ra ở anot sẽ tác dụng với natri hydroxit (cũng vừa được tạo thành ở catôt) trong dung dịch để tạo thành nước Javen.

Cl₂ + 2NaOH → H₂O + NaCl + NaClO

Các nồng độ nước Javen thường được sử dụng hiện nay

Các nồng độ nước Javen thường được dùng

Trên thị trường hiện nay, bạn có thể dễ dàng tìm mua được nước Javen với những mức nồng độ là:

• Nồng độ 0,025%: Loại nước Javen này được sử dụng để sát khuẩn nước uống. Sau khi sát khuẩn xong, bạn có thể uống nước mà không cần đun sôi. Loại nước này được sử dụng rất nhiều ở những vùng thường xuyên chịu thiên tai, lũ lụt vì nó là giải pháp an toàn, tiết kiệm chi phí.
• Nồng độ từ 1 – 6%: Đươc sử dụng để tẩy trắng sợi vải, ga trải giường, quần áo, …
• Nồng độ 12 – 15%: Được sử dụng để xử lý nước bị nhiễm bẩn, làm trong nước, tẩy sàn nhà. Tùy từng mức độ nhiễm bẩn của nước mà người dùng sẽ lựa chọn nồng độ Javen phù hợp.
• Nồng độ 30%: Đây là loại nước Javen công nghiệp có khả năng khử khuẩn nước bể bơi (hồ bơi) hoặc nhà vệ sinh. 

Tác dụng chính của nước Javen

Nước Javen là một chất có tác dụng mạnh trong việc khử trùng, sát khuẩn và tẩy trắng, đặc biệt là trong các ứng dụng liên quan đến vệ sinh và y tế công cộng. Cụ thể thì nước Javen có các dụng chính sau đây:

• Khử trùng và diệt khuẩn: NaClO là một chất khử trùng mạnh mẽ, có khả năng tiêu diệt các vi khuẩn, virus và các sinh vật gây bệnh khác.
• Tẩy trắng: Nước javen thường được sử dụng để tẩy trắng quần áo, ga giường,… nhờ khả năng oxi hóa mạnh mẽ.
• Sát khuẩn nước uống: NaClO thường được sử dụng để loại bỏ vi khuẩn có trong nước uống, giúp đảm bảo nước an toàn cho sức khỏe.
• Sát trùng bề mặt và không gian: Dung dịch natri hypochlorit cũng được sử dụng để sát trùng các bề mặt trong bệnh viện, nhà hàng, phòng tắm và các không gian công cộng khác.
• Xử lý nước thải: Nước Javen được dùng để xử lý nước thải do khả năng oxy hóa và tiêu diệt vi sinh vật có trong nước thải.

Hướng dẫn sử dụng nước Javen

Như đã đề cập ở trên thì tác dụng chính của nước Javen chính là tẩy trắng và khử trùng, sát khuẩn. Vậy cách sử dụng nước Javen như nào, các bạn hãy cùng theo dõi tiếp nhé.

Tẩy sàn nhà

Với ứng dụng này, nồng độ nước nước Javen được sử dụng là từ 12 - 15%. Bạn cũng có thể dùng nước javen có nồng độ cao hơn nhưng cần chú ý vì nếu nước tẩy còn đọng lại trên sàn, nó sẽ nguy đến da của bạn khi tiếp xúc.

Cách sử dụng:

• Pha 50ml nước javen với 1 lít nước sạch, sau đó nhúng cây lau nhà vào và thực hiện lau nhà như bình thường.
• Tiến hành lau lại nhiều lần với nước sạch.

Tẩy vết bẩn trên sợi vải

Khả năng tẩy trắng của nước javen đặc biệt tốt với vải cotton, một loại vải dễ bám bẩn nhưng cũng dễ tẩy sạch. Nồng độ nước javen được sử dụng với trường hợp này nên là 1 – 6% để tránh hỏng vải. Khi tẩy bạn cũng cần lưu ý điều chỉnh nồng độ để tránh làm mất màu vải.

Cách sử dụng:

• Dùng riêng với vải không màu, không giặt chung với vải có màu.
• Pha bột giặt hoặc nước giặt vào 4 lít nước, sau đó đổ 50ml nước javen vào rồi khuấy đều.
• Cho quần áo, ga, thảm,… cần làm sạch vào nước rồi ngâm trong 5 - 10 phút.
• Giặt sạch và xả lại bằng nước sạch nhiều lần cho đến khi sạch hết nước javen trong vải.

Khử trùng nước

Nước javel cũng có khả năng khử trùng, làm sạch những nơi có nguồn nước bị bẩn như hồ bơi, nơi động nước bẩn, chứa nước nhà vệ sinh,... Với trường hợp này, bạn nên dùng nước javen có nồng độ khoảng 30% vì nếu dùng nồng độ thấp hơn, hiệu quả diệt khuẩn sẽ không được đảm bảo.

Những lưu ý khi sử dụng nước javen để đảm bảo hiệu quả, an toàn

Lưu ý khi dùng nước Javen

Khi sử dụng nước javen, bạn cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Luôn luôn đọc và tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm. Nếu cần, có thể tham khảo thông tin từ nhà sản xuất hoặc các nguồn tin cậy khác.
• Nước javel có mùi khá mạnh và có thể gây kích ứng với một số người. Vậy nên bạn hãy sử dụng nó trong không gian có đủ không khí để đảm bảo sự thoải mái và an toàn.
• Nước javel có tính chất ăn mòn và có thể gây kích ứng da và mắt. Nếu tiếp xúc với da, hãy rửa ngay bằng xà phòng và nước sạch . Nếu tiếp xúc với mắt, rửa ngay với nước trong tối thiểu 15 phút và đi gặp bác sĩ.
• Không hòa trộn nước javel với các chất khác, nhất là những chất chứa amoniac hoặc axit. Việc này có thể tạo ra các khí độc nguy hiểm.
• Đảm bảo không để nước javel dính vào các vật dụng làm từ kim loại nhạy cảm hoặc những vật liệu dễ bị ăn mòn.
• Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp để bảo đảm độ ổn định của chất hoạt động trong sản phẩm.
• Sau khi sử dụng, hãy đóng kín nắp chai hoặc bao bì để ngăn ngừa sự bay hơi và giúp bảo quản sản phẩm tốt hơn.
• Nếu sử dụng nước javel để giặt quần áo hoặc vật dụng vải, bạn nên giặt tay để tránh ảnh hưởng đến vải và giữ được hiệu quả tẩy trắng tốt nhất.

Đó là những thông tin về thành phần nước Javen và hướng dẫn sử dụng nước Javen đúng cách. Đông Á mong rằng những chia sẻ này của chúng tôi sẽ hữu ích với bạn đọc. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian theo dõi bài viết này của Đông Á.