Propyl fomat được cho là một hóa chất an toàn nếu sử dụng đúng cách và tuân thủ quy định được đặt ra. Hóa chất này được ứng dụng chủ yếu trong ngành công nghiệp và đời sống. Với bài viết này, Đông Á sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích về hóa chất Propyl fomat như khái niệm, tính chất vật lý hóa học, phương pháp điều chế và ứng dụng của chúng trong cuộc sống hàng ngày.
Công thức hóa học của Propyl fomat
1.Propyl fomat là gì?
Theo định nghĩa, Propyl fomat là một hóa chất hữu cơ có công thức cấu tạo là HCOO-CH2CH2CH3 và là một trong bốn đồng phân của C4H8O2. Khi viết gọn lại là HCOOC3H7, đây sẽ là một trong sáu đồng phân của C4H8O2.
Hóa chất này tồn tại dưới dạng lỏng, không màu, mùi quả ngọt dễ chịu cùng với đặc trưng của một este không no, đơn chức, mạch hở.
Propyl fomat được ứng dụng phổ biến trong các ngành in và nước tẩy sơn móng tay. Đồng thời, chúng còn được dùng với vai trò là một chất dung môi trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất như sơn mài, nhựa cây, chất dẻo và hóa dẻo. Hóa chất này là một chất bôi trơn tổng hợp lớn nhất Việt Nam.
2.Tính chất lý hóa nổi bật của hóa chất Propyl fomat
Sau định nghĩa của Propyl Fomat, hãy cùng Đông Á tìm hiểu về tính chất vật lý và hóa học của hóa chất này nhé.
2.1.Tính chất vật lý
-
Propyl fomat là hóa chất lỏng, trong suốt
-
Dung môi HCOOCH2CH2CH3 không gây độc hại, nhẹ, dễ bay hơi
-
Có khả năng tan trong nước, khi nhiệt độ càng cao thì độ hòa tan càng nhiều
-
HCOOCH2CH2CH3 tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như alcohol và ether
-
Khối lượng phân tử: 88.105 g/mol
2.2.Tính chất hóa học
HCOOC3H7 + H2O ↔ HCOOH + C3H7OH
Propyl fomat + NaOH: HCOOC3H7+ NaOH → HCOONa + C3H7OH
Propyl fomat + KOH: HCOOC3H7 + KOH → HCOOK+ C3H7OH
3.Propyl fomat được điều chế như thế nào?
Để điều chế Propyl fomat, người ta thường sử dụng rượu đơn chức và axit đơn chức.
Phương pháp điều chế C4H8O2 hiệu quả
RCOOH + R’OH -> RCOOR’ + H2O (xúc tác nhiệt độ)
HCl + ROH -> RCl + H2O (xúc tác nhiệt độ)
HCOOCH2CH2CH3 được điều chế từ ancol propylic và axit fomic theo phương trình phản ứng:
HCOOH + CH3CH2CH2OH → HCOOCH2CH2CH3 + H2O
Sản phẩm tạo ra là HCOOCH2CH2CH3 và H2O.
4.Vai trò quan trọng của Propyl fomat trong cuộc sống hàng ngày
-
Do khả năng hòa tan tốt trong các chất hữu cơ nên HCOOCH2CH2CH3 thường được sử dụng làm dung môi cho nhiều ngành công nghiệp sản xuất như sơn mài, chất dẻo, hóa dẻo, nhựa cây,..
-
Propyl fomat là một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất những hóa chất quan trọng như Poli (vinyl axetat) dùng làm chất dẻo, hoặc thủy phân thành poli (vinyl ancol) dùng làm keo dán, poli (metyl metacrylat) và poli (metyl acrylat) được dùng làm thủy tinh hữu cơ.
-
Bên cạnh đó, hóa chất này còn được ứng dụng rộng rãi trong các ngành nước tẩy như in, tẩy sơn móng tay.
Ứng dụng quan trọng trong sản xuất nước tẩy sơn móng tay
5.Những lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản Propyl fomat
Propyl fomat là một hóa chất an toàn khi bạn sử dụng đúng cách, chính vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh hãy lưu ý những điều sau:
-
Tránh để da, mắt,...tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, nếu không may tiếp xúc, cần rửa sạch ngay với nước.
-
Khi hít phải hơi Propyl fomat, bạn cần di chuyển ra khỏi nơi có khí độc và hít thở không khí trong lành.
-
Trong trường hợp hóa chất tiếp xúc với mắt, cần rửa sạch ngay bằng nước lạnh trong vòng 15 phút, nếu sử dụng kính áp tròng, bạn cần tháo ra và rửa bằng nước.
-
Nếu nuốt phải hóa chất Propyl fomat, hãy cho nạn nhân uống thật nhiều nước để loãng hóa chất, sau đó đến bệnh viện để bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và điều trị.
-
Đặc biệt, khi sử dụng hóa chất cần mang trang phục bảo hộ lao động như găng tay, kính mắt, quần áo, ủng, …
-
Hóa chất cần được bảo quản ở những nơi thoáng khí, khô ráo và tránh xa các chất không tương thích.
-
Chứa đựng trong các bao chứa kín, các thùng, ghi đầy đủ nhãn dán nguy hiểm và tránh xa tầm tay trẻ em.
Nhãn dán nguy hiểm, cảnh báo người sử dụng
6.Tham khảo những dạng bài tập của Propyl fomat
Bài tập 1: Cho 20 gam ancol propyl và 10 gam axit axetic phản ứng với nhau. Tính khối lượng propyl fomat thu được.
Giải:
Theo phương trình phản ứng este hóa, ta có:
C2H5OH + HCOOCH3 → CH3COOC2H5 + H2O
Dựa theo định luật bảo toàn khối lượng:
m(ancol propyl) + m(axit axetic) = m(propyl fomat) + m(nước)
Thay số, ta có:
20 + 10 = m(propyl fomat) + 0
m(propyl fomat) = 30 gam
Vậy khối lượng propyl fomat thu được là 30 gam.
Bài tập 2: Cho propyl fomat tác dụng với NaOH, thu được sản phẩm là gì?
Giải:
Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở. Khi tác dụng với NaOH, propyl fomat sẽ bị thủy phân thành ancol propyl và natri axetat.
Phương trình phản ứng:
NaOH + CH3COOC2H5 → C2H5OH + CH3COONa
Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl và natri axetat.
Bài tập 3: Cho propyl fomat tác dụng với NaHCO3, thu được sản phẩm là gì?
Giải:
Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở nên khi tác dụng với NaHCO3, propyl fomat sẽ bị thủy phân thành ancol propyl và natri cacbonat.
Phương trình phản ứng:
CH3COOC2H5 + NaHCO3 → C2H5OH + CH3COONa + CO2↑
Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl, natri axetat và khí CO2.
Bài tập 4: Cho propyl fomat tác dụng với H2SO4 loãng, thu được sản phẩm là gì?
Giải:
Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở. Khi tác dụng với H2SO4 loãng, propyl fomat sẽ bị phân hủy thành ancol propyl và axit axetic.
Phương trình phản ứng:
CH3COOC2H5 + H2SO4 → C2H5OH + CH3COOH
Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl và axit axetic.
Trên đây là những kiến thức quan trọng xoay quanh hóa chất Propyl fomat, hy vọng Đông Á đã cung cấp những thông tin hữu ích tới bạn đọc. Đồng thời, nắm được những lưu ý cần thiết khi sử dụng và bảo quản hóa chất, đảm bảo an toàn cho chính bản thân mình