Trong những năm qua, việc lạm dụng hóa chất và thuốc kháng sinh đã trở nên quá quen thuộc tại các hộ nuôi tôm. Dẫu vậy thì tình hình dịch bệnh vẫn không thể kiểm soát được, thậm chí còn có chiều hướng gia tăng. Không chỉ tiêu tốn một khoản chi phí lớn mà giải pháp dùng thuốc này còn đòi hỏi người thực hiện phải có kỹ thuật tốt, chuyên môn cao và cần được quản lý rất nghiêm ngặt. Để giải quyết những nhược điểm này, kỹ thuật nuôi tôm sú ao bạt đã ra đời.
Ưu điểm của kỹ thuật nuôi tôm sú ao bạt
Nuôi tôm sú ao bạt cho tôm khỏe mạnh, chất lượng tốt
Kỹ thuật nuôi tôm sú ao bạt là một kỹ thuật nuôi tôm rất thích hợp với đa số người nuôi tôm quy mô nhỏ ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và trên cả nước nói chung.
Nuôi tôm sú trong ao bạt với bạt lót hồ HDPE (High-Density Polyethylene) là một kỹ thuật hiện đại và có nhiều ưu điểm. Phương pháp này mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, xã hội, môi trường và hiệu quả sản xuất, đang ngày càng được ưa chuộng và áp dụng rộng rãi trong ngành nuôi trồng thủy sản. Dưới đây là một số ưu điểm của kỹ thuật nuôi này:
Kiểm soát môi trường nuôi tôm tốt hơn
- Quản lý nước dễ dàng
Bạt lót HDPE giúp ngăn chặn sự thẩm thấu của nước, giúp dễ dàng quản lý chất lượng nước trong ao nuôi, đảm bảo điều kiện sống tốt nhất cho tôm. Nhờ mô hình nuôi tôm sú ao bạt mà các chỉ tiêu trong ao như độ kiềm, độ mặn,độ pH,… được kiểm soát tốt.
- Giảm ô nhiễm
Kiểm soát chất lượng nước khi nuôi tôm sú trong ao đất rất khó do nhiễm độc, nhiễm phèn từ đất. Việc sử dụng bạt lót giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các chất gây ô nhiễm từ bên ngoài vào ao nuôi, không lo nhiễm mặn, nhiễm phèn, từ đó làm giảm nguy cơ mắc các bệnh do môi trường ô nhiễm gây ra.
- Các chất thải trong ao cũng được thu gom dễ dàng, giúp việc kiểm soát đáy ao được tốt hơn, đồng thời giúp làm giảm thiểu lượng khí độc trong ao.
Tăng năng suất
- Tăng mật độ nuôi
Môi trường được kiểm soát tốt giúp tăng mật độ nuôi tôm mà không ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của chúng.
- Giảm thiểu rủi ro
Kiểm soát tốt môi trường giúp giảm thiểu rủi ro về bệnh tật và tử vong, từ đó tăng năng suất thu hoạch.
Bảo vệ môi trường
- Giảm xói mòn đất
Sử dụng bạt lót HDPE giúp ngăn chặn xói mòn đất xung quanh ao nuôi, bảo vệ cấu trúc đất và môi trường xung quanh.
- Sử dụng hóa chất hợp lý
Nhờ kiểm soát môi trường tốt, người nuôi có thể giảm thiểu việc sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu, từ đó bảo vệ môi trường nước.
Tiết kiệm chi phí và thời gian
- Lắp đặt nhanh chóng
Bạt lót HDPE dễ dàng lắp đặt và thay thế, giúp tiết kiệm thời gian và công sức trong việc xây dựng và duy trì ao nuôi.
- Dễ dàng vệ sinh
Ao bạt dễ dàng vệ sinh, loại bỏ cặn bã và chất thải, giúp duy trì môi trường nuôi tôm an toàn.
Tăng tính bền vững và lâu dài
- Độ bền cao
Bạt lót HDPE có độ bền cao, chịu được tác động của ánh sáng mặt trời, hóa chất và các yếu tố thời tiết, giúp ao nuôi có tuổi thọ lâu dài.
- Tái sử dụng
Sau khi sử dụng một thời gian, bạt lót HDPE có thể được tái sử dụng hoặc tái chế, giảm thiểu lượng rác thải nhựa ra môi trường.
Hướng dẫn chi tiết kỹ thuật nuôi tôm sú ao bạt HDPE
Quy trình kỹ thuật nuôi tôm sú bằng bạt lót hồ HDPE bao gồm các bước chuẩn bị và thực hiện nhằm đảm bảo môi trường nuôi tốt nhất cho tôm. Quy trình này sẽ bao gồm các việc cần phải làm từ giai đoạn chuẩn bị ao đến giai đoạn thu hoạch. Cụ thể như sau:
Chuẩn bị ao nuôi
Chuẩn bị ao nuôi tôm sú
- Lựa chọn vị trí
- Vị trí xây dựng hồ nuôi tôm nên ở những vùng đất cao để thuận tiện cho việc cấp, thoát nước. Không chọn vị trí xây ao tại ở những vùng nước sinh hoạt và sử dụng cho tưới tiêu.
- Chọn vị trí có nguồn nước sạch, không bị ô nhiễm.
- Xây dựng và lót bạt HDPE
- Đào ao có kích thước và độ sâu phù hợp (thường sâu khoảng 1.2-1.5m). Lưu ý là đáy ao phải bằng phẳng để lót bạt.
- Dọn dẹp sạch sẽ các vật cứng, nhọn như cành cây, đá, sắt thép,… vì chúng có thể làm rách bạt.
- Trải một lớp đất mềm, ngoài ra có thể phủ thêm một lớp vải địa kỹ thuật để bề mặt đáy ao được bằng phẳng hơn.
- Tiến hành xây dựng hệ thống xi phông đường dẫn chất thải và trải bạt lót HDPE. Khi trải bạt, bà con nên trải từ đáy ao lên thành ao và chừa lại khoảng 40cm để bạt cố định thành ao.
- Kiểm tra và vá kín các lỗ thủng (nếu có) để đảm bảo không rò rỉ nước.
- Cuối cùng là lắp đặt hệ thống quạt nước, máy bơm,… để hỗ trợ nuôi tôm.
- Xử lý và chuẩn bị nước
- Kiểm tra và xử lý nước
- Kiểm tra pH, độ mặn, độ kiềm và các chỉ số khác của nước.
- Dùng hóa chất xử lý để diệt khuẩn và loại bỏ tạp chất có hại.
- Gây màu nước
Thả phân bón vi sinh hoặc phân hữu cơ để gây màu nước, tạo điều kiện phát triển vi sinh vật có lợi.
Thả giống tôm
- Chọn và ương giống
- Chọn giống tôm khỏe mạnh, không mang mầm bệnh và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng tại các cơ sở uy tín.
- Khi chọn mua tôm giống, bà con hãy quan sát trạng thái của tôm, ngoại hình, màu sắc,… Hãy chọn những con tôm vỏ mỏng, nguyên vẹn các phần, đuổi xòe đẹp, có màu đen hoặc xám tro. Tôm giống có chiều dài khoảng từ 12 – 15mm là tốt nhất.
- Chọn những con tôm khỏe mạnh, thường xuyên di chuyển, bơi ngược dòng nước và tốc độ bơi chậm.
- Ủ tôm giống ở trong nước sạch, có điều kiện tương tự như ao nuôi để tôm dần thích nghi.
Chọn tôm giống khỏe mạnh, không mầm bệnh
- Thả giống
- Trước khi thả tôm giống, bà con cần phải kiểm tra kỹ lưỡng môi trường nước. Nước nuôi tôm và nước dùng để di chuyển tôm phải có độ mặn chênh lệch nhau không quá 5/1000 để tránh hiện tượng tôm chết do sốc môi trường.
- Thả giống vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để giảm stress cho tôm. Không chọn thả tôm vào những ngày có thời tiết thất thường, mưa to hoặc nắng gắt.
- Mật độ thả tôm dao động trọng khoảng 20 - 25 con/m².
Quản lý, chăm sóc
- Quản lý chất lượng nước
- Kiểm tra và duy trì các chỉ số nước (pH, độ mặn, oxy hòa tan) ở mức tối ưu.
- Sử dụng hệ thống sục khí để đảm bảo lượng oxy hòa tan đủ cho tôm.
- Cho ăn và quản lý thức ăn
- Cho tôm ăn theo nhu cầu, đảm bảo đủ dinh dưỡng và tránh lãng phí.
- Trong quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm, bà con nuôi nên bón phân màu cho ao để giúp động, thực vật trong ao phát triển tốt. Đây chính là nguồn thức ăn tự nhiên rất cho tôm sú. Bên cạnh các loại thức ăn tự nhiên, bà con cũng có thể bổ sung thêm thức ăn công nghiệp dạng viên để tôm sú phát triển khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt với bệnh tật.
- Sử dụng thức ăn chất lượng cao.
- Khi chọn thức ăn công nghiệp, bà con phải xem xét vấn đề giá trị dinh dưỡng có trong thức ăn, đảm bảo chúng phải phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Cụ thể là trong giai đoạn ươm giống, bà con cần bổ sung khoáng chất, vitamin C, men tiêu hóa,… cho tôm. Từ 1 tháng tuổi trở lên, bà con nên chọn thức ăn có độ đạm cao khoảng 50% để tôm phát triển tốt.
- Chăm sóc tôm sú
- Trong giai đoạn ươm tôm giống, tôm sú cực kỳ nhạy cảm với những thay đổi của môi trường nên bà con cần thường xuyên kiểm tra và giữ ổn định độ kiềm, độ pH, độ mặn của nước ao. Hạn chế sự biến động vì những biến động này sẽ khiến tôm dễ bị sốc. Lưu ý là trong 2 tháng đầu khi nuôi tôm, bà con nên tránh thay nước.
- Sau thời gian này, khi muốn thay nước ao tôm, bà con nên xử lý nước trước khi bơm vào ao và lưu ý là không nên bơm quá nhiều.
- Theo dõi tôm theo từng thời kỳ tôm phát triển, kiểm tra tôm thường xuyên để phát hiện bệnh sớm và xử lý kịp thời.
Chăm sóc tôm bằng cách cung cấp đủ oxy cho ao nuôi
Phòng ngừa bệnh tật
Để ngăn chặn các bệnh trên tôm, bà con cần thực hiện biện pháp phòng bệnh cho tôm. Cụ thể như:
- Chuẩn bị môi trường nước nuôi và ao nuôi tôm theo đúng quy trình, có độ pH, độ kiềm, độ mặn phù hợp.
- Trong quá trình chọn tôm giống, bà con nên mua tôm ở những điểm bán giống tôm uy tín, tôm có kích thước đồng đều, khỏe mạnh và không chứa mầm bệnh.
- Xây dựng hệ thống xử lý nước ao, đáy ao và hệ thống quạt nước để cung cấp đủ oxy cho tôm.
- Áp dụng các biện pháp nuôi tôm an toàn, đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng trong từng giai đoạn tôm phát triển.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe của tôm để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường.
- Sử dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh cho tôm bằng thuốc và hóa chất an toàn với tôm, con người và môi trường.
Thu hoạch
- Thu hoạch tôm khi tôm đạt kích thước và trọng lượng mong muốn, khoảng 35 – 50 g/con (thường thì sau 4 - 6 tháng nuôi). Tuy nhiên, thời điểm thu hoạch tôm còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và giá tôm trên thị trường.
- Thu hoạch tôm vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát mẻ để tránh làm tôm bị stress.
Thu hoạch tôm thương phẩm khi đủ thời gian và trọng lượng mong muốn
Vệ sinh và xử lý ao sau thu hoạch
- Loại bỏ bùn cặn và chất thải còn lại trong ao
- Vệ sinh và khử trùng ao để chuẩn bị cho đợt nuôi tiếp theo.
Quản lý và ghi chép
- Ghi chép đầy đủ thông tin về quá trình nuôi, từ khâu chuẩn bị, thả giống, chăm sóc đến thu hoạch.
- Theo dõi các chỉ số môi trường, sức khỏe tôm, lượng thức ăn tiêu thụ để có các điều chỉnh kịp thời và phù hợp.
Trên đây là chi tiết các thông tin về kỹ thuật nuôi tôm sú ao bạt. Phương pháp nuôi tôm sú ao bạt lót HDPE nếu thực hiện đúng quy trình kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả cao, giúp tăng năng suất và bảo vệ môi trường nuôi trồng. Nuôi tôm sú ao bạt giúp tạo ra được tôm thương phẩm an toàn vệ sinh thực phẩm, có năng suất cao so với nuôi tôm sú truyền thống, góp phần mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi.