Khái niệm nước Javen
Nước Javen là gì
Trước khi lý giải câu hỏi tại sao nước Javen có tính tẩy màu, chúng tôi sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về nước Javen là gì.
Nước Javen là một dung dịch hóa học có chứa natri hypochlorit (NaClO), một hợp chất hóa học được sử dụng phổ biến với vai trò là một chất tẩy trắng và khử trùng. Loại nước này được tạo ra từ việc sục hỗn hợp khí clo dư vào dung dịch natri hydroxit.
Cl2+ 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O
Ngoài tên gọi nước Javen, nó còn có một số cái tên gọi khác là Giaven, natri hypochlorite hoặc thuốc tẩy,… với công thức hóa học NaClO.
Nước Javen thường tồn tại ở dạng dung dịch có màu hơi vàng với nồng độ 10% (sai số ± 2%) và có mùi hăng mạnh của clo. Trong thực tế, nó thường được sử dụng để tẩy trắng, làm sạch các bề mặt, diệt khuẩn và khử trùng trong nhiều ứng dụng khác nhau, từ gia đình đến công nghiệp và y tế.
Một số đặc tính nổi bật của nước Javen
- Nước Javen là một hỗn hợp có mùi xốc của clo khi dùng
- Trong môi trường axit, Javen sẽ phản ứng theo phương trình hóa học:
2HCl + NaClO → NaCl + Cl2 + H2O
Khí clo thu được sau phản ứng có mùi xốc và khi hít vào, nó có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người nên bạn cần rất thận trọng khi sử dụng loại hóa chất này.
- Tính khử trùng, diệt khuẩn và tẩy trăng: Nước Javen là một chất tẩy trắng và diệt khuẩn mạnh mẽ. Nó có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, virus, nấm mốc và làm sạch các bề mặt.
- Tính oxy hóa: Do chứa ion hypochlorit (OCl-), nước Javen có tính chất oxy hóa mạnh. Điều này đã khiến cho nó có khả năng phân hủy các chất hữu cơ và loại bỏ các vết bẩn cứng đầu.
- Tính ổn định trong lưu trữ: Dung dịch nước Javen có thể được bảo quản ở điều kiện bình thường và có thể được sử dụng trong một khoảng thời gian dài mà không mất đi tính chất diệt khuẩn của nó, miễn là được bảo quản đúng cách.
Vậy tại sao nước Javen có tính tẩy màu?
Tại sao nước Javen có tính tẩy màu
Nước Javen được phân vào nhóm tác nhân oxy hóa giống như các sản phẩm của clo. Nhờ vào khả năng oxy hóa này mà Natri hypochlorite trong nước Javel có thể phân tách những liên kết hóa học bên trong nhiễm sắc thể và phá vỡ cấu trúc của chúng, khiến chúng không thể thụ ánh sáng và phản xạ ánh sáng để tạo nên màu sắc được nữa.
Natri hypochlorite là một chất không ổn định nên khi ở trong môi trường nước, nó dễ phản ứng và tạo ra axit hypochlorous hay còn gọi là axit hipoclorơ, HClO, HOCl. Phản ứng hóa học là:
NaOCl + H2O → HOCl + NaOH
Trong đó, HClO chịu trách nhiệm chính trong việc tẩy trắng màu sắc. Tuy nhiên Javel cũng dễ bị phá vỡ để tạo thành gốc hypochlorite (OCl-) có thể tẩy màu nhưng ở một mức độ thấp hơn.
Do đó chúng ta có thể nói rằng, nước Javel có tính tẩy màu do axit HClO kết hợp với gốc OCl2 tạo ra. Đây là 2 sản phẩm được tạo thành trong quá trình phản ứng của Natri hypochlorite NaClO.
Ứng dụng thực tế của tính tẩy màu của nước Javel
Sau khi đã giải đáp được thắc mắc tại sao nước Javen có tính tẩy màu, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về những ứng dụng thực tế của tính tẩy rửa này của nước Javel. Đó là:
Tẩy trắng áo quần, sợi vải
Ứng dụng đầu tiên mà Đông Á muốn đề cập đến chính là tẩy trắng quần áo của nước Javen. Với khả năng oxy hóa mạnh mẽ, nước Javel có thể đánh bật mọi vết bẩn cứng đầu bám trên quần áo. Hiện nay, nước Javen đang được sử dụng rất rộng rãi trong cuộc sống thường ngày của nhiều gia đình, giúp tẩy sạch các vết dầu mỡ, ố vàng, mốc,… có trên sợi vải.
Xử lý nước
Ngoài ứng dụng giúp phá vỡ sắc tố màu sắc bám trên quần áo, nước Javel còn được ứng dụng rất rộng rãi trong một số lĩnh vực như:
- Xử lý nước sinh hoạt: Thành phần axit hipoclorơ HClO và axit clohidric trong nước Javel có tính oxy hoá mạnh, giúp nó có thể tiêu diệt các loại vi khuẩn gây hại và làm trong nước. Nhờ vậy mà dung dịch này cũng được ứng dụng rộng rãi trong xử lý nước sinh hoạt. Không chỉ hoạt động hiệu quả mà dùng nước Javel còn giúp tiết kiệm được chi phí.
- Xử lý nước bể bơi: Trong ứng dụng xử lý nước bể bơi, nước Javel được sử dụng để khử trùng, loại bỏ vi khuẩn, nấm mốc. Với một liều lượng vừa đủ, dung dịch này sẽ phát huy tác dụng tối đa giúp tiêu diệt vi khuẩn mà không gây hại đến sức khỏe con người.
Trong sản xuất công nghiệp
Ngoài những ứng dụng trên thì dung dịch Javel còn được ứng dụng trong nhiều ngành sản xuất công nghiệp như sản xuất giấy, dược phẩm, thuốc trừ sâu,… Bên cạnh đó, nó còn được ứng dụng trong công nghiệp in, sản xuất chất tẩy, chế biến nhựa,…
Hướng dẫn sử dụng nước Javen để tẩy rửa, khử trùng an toàn và hiệu quả
Ứng dụng tẩy rửa, khử trùng của nước Javen
Để sử dụng nước Javen đúng cách, các bạn hãy tham khảo tiếp nội dung dưới đây.
Tẩy các vết bẩn trên quần áo, sợi vải
Nước Javen giúp loại bỏ các vết bẩn trên quần áo và chăn ga, gối đệm. Bên cạnh đó, nó cũng giúp tiêu diệt chấy rận có trong quần áo, chăn ga cũ mà không mất quá nhiều thời gian và công sức.
Cách sử dụng:
- Pha nước Javen với nước, bột giặt hoặc nước giặt theo tỷ lệ ghi trên hướng dẫn tại thân chai và khuấy đều.
- Cho quần áo, chăn ga,… vào trong dung dịch đã pha và ngâm khoảng 20 - 30 phút.
- Xả nhiều lần bằng nước sạch hoặc giặt lại với xà phòng (nước giặt) cho đến khi hết mùi clo.
Lưu ý là bạn chỉ nên dùng nước Javen cho vải không màu
Khử trùng nhà vệ sinh
Bạn có thể tận dụng nước Javel đã dùng để ngâm quần áo hoặc pha chúng theo tỷ lệ hướng dẫn trên thân chai rồi đổ dung dịch vào rìa bồn cầu hoặc tại những nơi bị ố vàng. Sau đó sử dụng bàn chải chà mạnh để làm sạch. Cuối cùng là xả lại với nước.
Khử trùng đồ gia dụng
Với ứng dụng này, bạn cần pha loãng Javen với nước theo tỉ lệ 1:7, sau đó đổ hỗn hợp đã pha lên đồ đạc, thiết bị cần khử trùng hoặc ngâm chúng trong dung dịch nước Javen. Tiếp đó là dùng bàn chải chà sạch rồi xả lại với nước sạch nhiều lần.
Vệ sinh nhà cửa
Để vệ sinh nhà cửa, bạn chỉ cần sử dụng loại nước Javen có nồng độ từ 12 – 15%. Tiến hành pha một nắp nước Javen với nước theo tỉ lệ phù hợp, sau đó nhúng cây lau nhà vào dung dịch đã pha, vắt sạch và lau nhà như bình thường là được. Cuối cùng là lau lại bằng nước sạch để loại bỏ mùi clo trong đó.
Với cách làm này, bạn sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể. Tuy nhiên cần phải làm sạch mùi clo, tránh trường hợp bị ngộ độc khí.
Khử trùng các môi trường lỏng
Nước Javen cũng có thể được sử dụng để làm sạch, khử trùng những nơi có nguồn nước đang bị nhiễm bẩn hoặc bị ô uế như bể bơi, chứa nước nhà vệ sinh,… Với ứng dụng này, bạn cần dùng nước Javen có nồng độ khoảng 30%. Nếu dùng nồng độ thấp, khả năng diệt khuẩn của nước sẽ không được đảm bảo.
Một vài lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản nước Javen
Đặc tính quan trọng của nước Javen là tính chất oxy hóa mạnh mẽ nhờ vào hoạt tính của ion hypochlorit. Điều này làm cho nước Javen trở thành một chất tẩy rửa hiệu quả đối với vi khuẩn, virus và nấm mốc. Tuy nhiên, do tính chất mạnh mẽ của nó mà nước Javen cũng cần được sử dụng cẩn thận và phải tuân theo hướng dẫn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và bảo vệ môi trường. Cụ thể là
Lưu ý sử dụng
Khi sử dụng nước Javen, bạn nên tuân theo các lưu ý sau đây để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với cơ thể và lưu ý cẩn thận không để chúng rơi vào mặt, da, đặc biệt là không được uống, ngửi hoặc hít dưới mọi hình thức.
- Đeo khẩu trang, găng tay và quần áo bảo hộ khi làm việc với nước Javen để tránh tiếp xúc trực tiếp với da và hít phải hơi khí. Đây là chất ăn mòn và có thể gây bỏng nếu tiếp xúc lâu dài.
Mang găng tay bảo hộ khi làm việc với nước Javel
- Khi dùng nó để lau phòng, bạn cần mở hết cửa phòng, đồng thời bật thêm quạt điện để đuổi hết hơi clo dư thừa cùng các dạng chlor hữu cơ ra khỏi phòng.
- Nên dùng thêm axit axetic để loại bỏ natri hydroxit có trong Javel sau khi dùng dung dịch này để tẩy đồ dùng bằng vải. Bởi lẽ chất này có thể gây mục vải, từ đó rút ngắn tuổi thọ của các loại vải và làm hư hỏng vải, đặc biệt là các loại vải hữu cơ hoặc cotton.
- Không để NaClO tiếp xúc với các đồ dùng, vật dụng bằng kim loại
- Thận trọng khi để dung dịch này tại phòng thí nghiệm vì chúng có thể tạo ra các phản ứng hóa học với một số chất và sinh ra chất độc.
- Sử dụng nước Javen trong môi trường có đủ thông gió để hạn chế sự tích tụ của hơi khí độc.
- Không được trộn nước Javel với các chất khử trùng khác như axit hoặc amoniac để tránh tạo ra khí clo độc hại.
- Không nên sử dụng nước Javen có mùi sốc clo vì lúc này, nồng độ clo đã vượt quá giới hạn cho phép.
Lưu ý khi bảo quản
Ngoài việc sử dụng đúng cách thì bảo quản nước Javel đúng cách cũng rất quan trọng, cần được chú ý:
- Bảo quản ở nơi thông thoáng, đậy kín nắp các bồn chứa nước Javel, tránh để khí clo thoát ra được. Đặc biệt, các vật dụng chứa cần có nhãn dán để phân biệt
- Không để nước Javen trong kho chứa axit, các chất dễ bay hơi vì nó có thể phản ứng với những chất này nếu thoát ra ngoài.
- Tránh xa nơi lưu trữ các loại dược phẩm khác và tầm tay trẻ em.
Hy vọng những chia sẻ của chúng tôi trong bài viết này đã giúp các bạn hiểu được tại sao nước Javen có tính tẩy màu. Nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua nước Javen chất lượng, giá TỐT, hãy liên hệ ngay với Đông Á để được hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.