Ngộ độc kim loại nặng là tình trạng nhiều loại kim loại khác nhau như thủy ngân, asen, chì… tích tụ trong cơ thể với hàm lượng lớn. Nguyên nhân chính gây ngộ độc là do điều kiện sống và các yếu tố môi trường. Chúng ta cùng Đông Á tìm hiểu chi tiết thông tin ngộ độc do kim loại nặng là gì và cách phòng tránh, điều trị phù hợp nhé.
Ngộ độc kim loại nặng là gì?
Ngộ độc kim loại nặng là gì?
Kim loại nặng là kim loại có mật độ, số nguyên từ hoặc trọng lượng nguyên tử cao như đồng, sắt, niken, thạch tín… Đây là nguyên tố được tìm thấy tự nhiên trong trái đất và được ứng dụng rất nhiều ở hiện tại trong các ngành y học, công nghiệp, nông nghiệp.
Trong cơ thể con người có chứa một số kim loại tự nhiên như sắt, đồng, kẽm… là chất chất thiết cho hoạt động của các cơ quan chức năng, nếu không vượt quá mức độ cho phép. Ngộ độc kim do loại nặng thường xảy ra khi các mô mềm hấp thụ quá nhiều một kim loại. Một số kim loại mà cơ thể người có thể hấp thụ với lượng độc hại là chì, thủy ngân, thạch tín, cadimi…
Dấu hiệu ngộ độc kim loại nặng
Khi bị ngộ phản ứng của mỗi người khác nhau là khác nhau tùy theo vào mỗi loại kim loại. Các triệu chứng ngộ độc kim loại nặng thường gặp có thể kể đến là đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, ngứa bàn tay, ngứa bàn chân, ớn lạnh…
Nhiễm độc cấp tính xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với kim loại nặng ở mức độ cao tại cùng 1 thời điểm, ví dụ: tai nạn hóa chất ở nhà máy. Triệu chứng ngộ độc cấp tính thường gặp là đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, thiếu máu, mất nước, kích ứng phổi, mất trí nhớ, tổn thương các bộ phận nội tạng gan, thận…
Dấu hiệu ngộ độc kim loại nặng
Dưới đây là những triệu chứng ngộ độc kim loại nặng đối với một số kim loại nhất định:
Dấu hiệu ngộ độc kim loại nặng thủy ngân
-
Yếu cơ
-
Khó đi lại
-
Suy giảm thị giác, thay đổi tầm nhìn
-
Thiếu sự phối hợp
-
Tổn thương dây thần kinh tay hoặc mặt, dẫn đến khó nói, khó nghe, khó cầm nắm, mặt lệch
Triệu chứng ngộ độc kim loại nặng thạch tín
Dấu hiệu nhiễm độc chì
Dấu hiệu ngộ độc cadmium
-
Đau cơ
-
Gặp vấn đề về hô hấp
-
Sốt
Nguyên nhân ngộ độc kim loại nặng là gì?
Nguyên nhân ngộ độc kim loại nặng là gì?
Kim loại nặng có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua nguồn nước, ô nhiễm thực phẩm, tiếp xúc công nghiệp, hộp nhựa, tiếp xúc sơn có chứa chì. Ngộ độc sẽ xảy ra khi bạn tiếp xúc thường xuyên với kim loại nặng trong 1 thời gian dài. Kim loại nặng xâm nhập vào cơ thể qua da, đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa.
Ngộ độc do kim loại nặng có thể xảy ra đối với bất kỳ nhóm tuổi nào, đặc biệt là trẻ nhỏ có sức để kháng còn non yếu. Nếu trẻ nhỏ bị nhiễm độc chì trong thời gian dài có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ.
Một số nguyên nhân chủ yếu gây ngộ độc do kim loại nặng là:
-
Môi trường làm việc trong khu công nghiệp nhiều hóa chất
-
Sinh sống trong môi trường chứa nhiều kim loại nặng
-
Sử dụng thực phẩm có chứa thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu
-
Sử dụng các kim loại chứa cadmium
-
Dùng mỹ phẩm chứa nhiều chì
-
Khai thác, vận chuyển hóa chất thủy ngân
-
Sản xuất đèn sợi đốt, máy tia X…
Nguyên nhân ngộ độc chì
-
Sống trong căn hộ có các vật dụng chứa hàm lượng chì cao
-
Làm công việc liên quan đến sửa chữa bộ tản nhiệt, xây dựng công nghiệp
-
Dùng các mỹ phẩm chứa nhiều chì
Nguyên nhân ngộ độc thủy ngân
-
Khai thác, sản xuất, vận chuyển sản phẩm có chứa thủy ngân
-
Khai thác, luyện quặng vàng bác
-
Tiêu thụ cá hoặc dùng nước ô nhiễm thủy ngân
-
Sản xuất máy tia X, đèn sợi đốt, gương, máy bơm chân không
Nguyên nhân ngộ độc kim loại nặng thạch tín
-
Làm việc trong hoặc gần khu chất thải nguy hại chứa thạch tín
-
Sống trong khu vực chứa nhiều thạch tín
-
Uống hoặc ăn phải thuốc trừ sâu, thuốc diệt côn trùng, thuốc diệt có có thành phần thạch tích
-
Ăn hải sản, tảo ô nhiễm
-
Uống nước ô nhiễm
Nguyên nhân ngộ độc Cadmium
-
Môi trường làm việc chứa Cadmium, nơi chế biến hoặc nấu chảy quặng
-
Sử dụng bạc hàn, que hàn kim loại chứa thành phần Cadmium
-
Hít quá nhiều khói thuốc lá trong thời gian dài
Chẩn đoán ngộ độc do kim loại nặng
Để chẩn đoán ngộ độc do kim loại nặng các bác sĩ thường tiến hành xét nghiệm máu bảng kim loại nặng, hoặc xét nghiệm độc tính kim loại nặng. Quá trình thực hiện là tiến hành lấy mẫu máu bệnh nhân và kiểm tra dấu hiệu kim loại nặng.
Trong trường hợp kết quả xét nghiệm máu ở mức độ thấp nhưng bệnh nhân có các biểu hiện triệu chứng ngộ độc do kim loại nặng, bác sĩ có thể làm một số xét nghiệm bổ sung. Cụ thể:
-
Kiểm tra chức năng thận
-
Kiểm tra chức năng gan
-
Phân tích tóc
-
Phân tích nước tiểu
-
Phân tích móng tay
-
Điện tâm đồ
-
Chụp tia X
Điều trị ngộ độc kim loại nặng
Để điều trị ngộ độc kim loại nặng bác sĩ tiến hành một số biện pháp:
-
Trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc với biểu hiện nhẹ, cần loại bỏ tác nhân tiếp xúc với kim loại nặng
-
Căn cứ vào nguyên nhân ngộ độc, bác sĩ yêu cầu bệnh nhân tạm ngừng làm việc, hay chuyển khỏi nơi sinh sống ở môi trường nhiễm độc hoặc thay đổi chế độ ăn uống
-
Đưa ra các lời khuyên cụ thể về cách giảm phơi nhiễm trong từng trường hợp cho bệnh nhân
-
Trường hợp có biểu hiện nghiêm trọng, bác sĩ áp dụng phương pháp điều trị tiêu chuẩn là liệu pháp thải sắt là dùng thuốc điều trị nhiễm độc, để thải độc kim loại ra khỏi cơ thể dưới dạng chất thải
Lưu ý sử dụng thực phẩm khi bị nhiễm độc kim loại nặng
Đối với những trường hợp bị nhiễm độc kim loại nặng do nguồn thực phẩm, các chuyên gia khuyên bệnh nhân nên xây dựng chế độ ăn uống đa dạng để giảm nguy cơ ngộ độc.
Chọn thực phẩm giải độc kim loại nặng
Chọn thực phẩm giải độc kim loại nặng
Một số loại thực phẩm có thể liên kết các kim loại nặng và vận chuyển đến hệ tiêu hóa để đào thải ra khỏi cơ thể. Nếu bạn làm việc trong môi trường có nhiều kim loại nặng hãy bổ sung các chất này để bảo vệ sức khỏe. Các thực phẩm bạn nên dùng trong trường hợp này là: nước chanh, việt quất, tỏi, trà xanh, tảo xoắn, cà chua, men vi sinh…
Bên cạnh đó thiếu vitamin B6, B, C khiến cơ thể yếu và dễ bị nhiễm độc kim loại nặng. Vì vậy nếu cơ thể kém hấp thu những chất này bạn nên bổ sung bằng thực phẩm, thuốc hoặc thực phẩm chức năng. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia để nhận lời khuyên tốt nhất.
Thực phẩm nên “kiêng” khi bị nhiễm độc kim loại nặng
Bệnh nhân bị nhiễm độc kim loại nặng nên lưu ý một số loại thực phẩm ít dinh dưỡng, chứa nhiều chất béo làm chậm quá trình thải độc. Các loại thực phẩm này tích tụ mỡ thừa trong cơ thể làm tăng nguy cơ tích tụ độc tố. Thực phẩm bạn cần tránh khi bị nhiễm độc kim loại nặng là:
Ngộ độc kim loại nặng gây ra nhiều tác dụng phụ và có hại cho sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy bạn nên chú ý và kiểm tra sức khỏe của bản thân, kịp thời phát hiện bệnh để đảm bảo an toàn cho cơ thể. Bên cạnh đó cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để đào thải kim loại nặng.