Tính chất lý hóa nổi bật của Propyl fomat và phương pháp điều chế

Công thức hóa học của Propyl fomat

1.Propyl fomat là gì?

Theo định nghĩa, Propyl fomat là một hóa chất hữu cơ có công thức cấu tạo là HCOO-CH₂CH₂CH₃ và là một trong bốn đồng phân của C₄H₈O₂. Khi viết gọn lại là HCOOC₃H₇, đây sẽ là một trong sáu đồng phân của C₄H₈O₂.

Hóa chất này tồn tại dưới dạng lỏng, không màu, mùi quả ngọt dễ chịu cùng với đặc trưng của một este không no, đơn chức, mạch hở. 

Propyl fomat được ứng dụng phổ biến trong các ngành in và nước tẩy sơn móng tay. Đồng thời, chúng còn được dùng với vai trò là một chất dung môi trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất như sơn mài, nhựa cây, chất dẻo và hóa dẻo. Hóa chất này là một chất bôi trơn tổng hợp lớn nhất Việt Nam. 

2.Tính chất lý hóa nổi bật của hóa chất Propyl fomat

Sau định nghĩa của Propyl Fomat, hãy cùng Đông Á tìm hiểu về tính chất vật lý và hóa học của hóa chất này nhé.

2.1.Tính chất vật lý

• Propyl fomat là hóa chất lỏng, trong suốt

• Dung môi HCOOCH₂CH₂CH₃ không gây độc hại, nhẹ, dễ bay hơi

• Có khả năng tan trong nước, khi nhiệt độ càng cao thì độ hòa tan càng nhiều

• HCOOCH₂CH₂CH₃ tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như alcohol và ether

• Khối lượng phân tử: 88.105 g/mol

• Tỷ trọng: 0.897

• Đông đặc ở nhiệt độ: - 83.6ºC

• Độ nhớt: 0.426cP (20ºC)

2.2.Tính chất hóa học

• Thủy phân trong môi trường axit hay còn gọi là phản ứng thuận nghịch.

HCOOC₃H₇ + H₂O ↔ HCOOH + C₃H₇OH

• Thủy phân trong môi trường kiềm còn được gọi là phản ứng xà phòng hóa.  

Propyl fomat + NaOH: HCOOC₃H₇+ NaOH → HCOONa + C₃H₇OH

Propyl fomat + KOH: HCOOC₃H₇ + KOH → HCOOK+ C₃H₇OH

3.Propyl fomat được điều chế như thế nào?

Để điều chế Propyl fomat, người ta thường sử dụng rượu đơn chức và axit đơn chức.

Phương pháp điều chế C₄H₈O₂ hiệu quả

RCOOH + R’OH -> RCOOR’ + H₂O (xúc tác nhiệt độ)

HCl + ROH ->  RCl + H₂O (xúc tác nhiệt độ)

HCOOCH₂CH₂CH₃ được điều chế từ ancol propylic và axit fomic theo phương trình phản ứng:

HCOOH + CH₃CH₂CH₂OH → HCOOCH₂CH₂CH₃ + H₂O

Sản phẩm tạo ra là HCOOCH₂CH₂CH₃ và H₂O.

4.Vai trò quan trọng của Propyl fomat trong cuộc sống hàng ngày

• Do khả năng hòa tan tốt trong các chất hữu cơ nên HCOOCH₂CH₂CH₃ thường được sử dụng làm dung môi cho nhiều ngành công nghiệp sản xuất như sơn mài, chất dẻo, hóa dẻo, nhựa cây,..

• Propyl fomat là một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất những hóa chất quan trọng như Poli (vinyl axetat) dùng làm chất dẻo, hoặc thủy phân thành poli (vinyl ancol) dùng làm keo dán, poli (metyl metacrylat) và poli (metyl acrylat) được dùng làm thủy tinh hữu cơ.

• Bên cạnh đó, hóa chất này còn được ứng dụng rộng rãi trong các ngành nước tẩy như in, tẩy sơn móng tay.

Ứng dụng quan trọng trong sản xuất nước tẩy sơn móng tay

• Ngoài ra, HCOOCH₂CH₂CH₃ còn được dùng làm hương liệu trong công nghiệp thực phẩm hoặc mỹ phẩm.

5.Những lưu ý quan trọng khi sử dụng và bảo quản Propyl fomat

Propyl fomat là một hóa chất an toàn khi bạn sử dụng đúng cách, chính vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh hãy lưu ý những điều sau:

• Tránh để da, mắt,...tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, nếu không may tiếp xúc, cần rửa sạch ngay với nước.

• Khi hít phải hơi Propyl fomat, bạn cần di chuyển ra khỏi nơi có khí độc và hít thở không khí trong lành.

• Trong trường hợp hóa chất tiếp xúc với mắt, cần rửa sạch ngay bằng nước lạnh trong vòng 15 phút, nếu sử dụng kính áp tròng, bạn cần tháo ra và rửa bằng nước.

• Nếu nuốt phải hóa chất Propyl fomat, hãy cho nạn nhân uống thật nhiều nước để loãng hóa chất, sau đó đến bệnh viện để bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và điều trị.

• Đặc biệt, khi sử dụng hóa chất cần mang trang phục bảo hộ lao động như găng tay, kính mắt, quần áo, ủng, …

• Hóa chất cần được bảo quản ở những nơi thoáng khí, khô ráo và tránh xa các chất không tương thích.

• Chứa đựng trong các bao chứa kín, các thùng, ghi đầy đủ nhãn dán nguy hiểm và tránh xa tầm tay trẻ em.

Nhãn dán nguy hiểm, cảnh báo người sử dụng

6.Tham khảo những dạng bài tập của Propyl fomat 

Bài tập 1: Cho 20 gam ancol propyl và 10 gam axit axetic phản ứng với nhau. Tính khối lượng propyl fomat thu được.

Giải:

Theo phương trình phản ứng este hóa, ta có:

C₂H₅OH + HCOOCH₃ → CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Dựa theo định luật bảo toàn khối lượng:

m(ancol propyl) + m(axit axetic) = m(propyl fomat) + m(nước)

Thay số, ta có:

20 + 10 = m(propyl fomat) + 0

m(propyl fomat) = 30 gam

Vậy khối lượng propyl fomat thu được là 30 gam.

Bài tập 2: Cho propyl fomat tác dụng với NaOH, thu được sản phẩm là gì?

Giải:

Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở. Khi tác dụng với NaOH, propyl fomat sẽ bị thủy phân thành ancol propyl và natri axetat.

Phương trình phản ứng:

NaOH + CH₃COOC₂H₅ → C₂H₅OH + CH₃COONa 

Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl và natri axetat.

Bài tập 3: Cho propyl fomat tác dụng với NaHCO₃, thu được sản phẩm là gì?

Giải:

Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở nên khi tác dụng với NaHCO₃, propyl fomat sẽ bị thủy phân thành ancol propyl và natri cacbonat.

Phương trình phản ứng:

CH₃COOC₂H₅ + NaHCO₃ → C₂H₅OH + CH₃COONa  + CO₂↑

Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl, natri axetat và khí CO₂.

Bài tập 4: Cho propyl fomat tác dụng với H₂SO₄ loãng, thu được sản phẩm là gì?

Giải:

Vì Propyl fomat là một este không no, đơn chức, mạch hở. Khi tác dụng với H₂SO₄ loãng, propyl fomat sẽ bị phân hủy thành ancol propyl và axit axetic.

Phương trình phản ứng:

CH₃COOC₂H₅ + H₂SO₄ → C₂H₅OH + CH₃COOH

Vậy sản phẩm thu được là ancol propyl và axit axetic.

Trên đây là những kiến thức quan trọng xoay quanh hóa chất Propyl fomat, hy vọng Đông Á đã cung cấp những thông tin hữu ích tới bạn đọc. Đồng thời, nắm được những lưu ý cần thiết khi sử dụng và bảo quản hóa chất, đảm bảo an toàn cho chính bản thân mình