Nước Javen là gì? Tính chất, công dụng của nước Javen

Nước Javen là gì?

Nước Javen là gì?

Nước Javen hay còn gọi là nước Javel, đây là một hợp chất hỗn hợp được tạo nên từ hai muối NaCl và NaClO. Là sản phẩm thu được khi sục khí Clo dư vào dung dịch Natri Hydroxit. Nước Javen thường được biết đến là chất khử trùng Javel (Hypochlorite NaOCl) 10%

Công thức phân tử của nước Javen là NaOCl, khối lượng phân tử là 74,448. Ở điều kiện thường, dung dịch nước Javen có màu vàng nhạt và ở trạng thái lỏng. Tỷ trọng nước Javen là 1 lít tương đương với 1.150kg với nồng độ dao động 10% ± 2%. Nồng độ an toàn để tham gia vào các phản ứng hóa học mà vẫn đảm bảo an toàn cho con người.

Trong phòng thí nghiệm người ta điều chế dung dịch nước Javen qua 2 công đoạn đó là: Xử lý dung dịch muối "không có màng ngăn" và sau đó 2 sản phẩm của phản ứng điện phân trên là Cl và NaOH phản ứng với nhau nên không có màng ngăn.

• Phương trình có màng ngăn: 2NaCl + 2H₂O → 2NaOH + H₂ ↑ + Cl₂ ↑

• Phương trình không màng ngăn: Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

Nước Javen tồn tại ở các nồng độ nào?

Nước Javen tồn tại ở các nồng độ nào?

Trên thị trường hiện nay, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp nước Javen ở các gian hàng đồ gia dụng. Tuy nhiên nước Javen cũng có nhiều mức nồng độ khác nhau để phù hợp cho từng mục đích sử dụng như:

• Nước Javen có nồng độ 0.025%: Được dùng để khử trùng nước ăn uống. Tỷ lệ pha 1 lít Javen/4000 lít nước.

• Nước Javen có nồng độ 1% – 6%: Được sử dụng để tẩy trắng bề mặt khẩu trang, quần áo đồng phục bảo hộ, khăn trải giường, . ..

• Nước Javen có nồng độ 12% – 15%: Được sử dụng để tẩy rửa bề mặt, xử lí nước bị nhiễm bẩn hoặc nước lấy trong tự nhiên.

• Nước Javen có nồng độ 30%: Được sử dụng nhằm làm vệ sinh, khử trùng, tiêu diệt vi khuẩn tại nước thải của những hồ bơi, nhà tắm

Tính chất nổi bật của nước Javen là gì?

Nước Javen là một hợp chất có tính oxi hóa mạnh – chất tẩy rửa cực mạnh. NaClO là thành phần chủ yếu của nước Javen vì NaClO là một axit có tính oxi hoá cực mạnh. Trong dung dịch, Cl có hệ số oxi hoá +1, do đó nó có khả năng oxi hoá mạnh các chất hữu cơ để trở về hệ số oxi hóa thấp hơn.

Phân tử NaClO có thể dễ dàng phá vỡ cấu trúc của các hợp chất phức hữu cơ dưới dạng những vết bẩn, vết màu bám trên quần áo, vật liệu. Bởi bị tính oxi hoá mạnh của nó sẽ dễ dàng làm sạch các vết dơ một cách hiệu quả. 

Tuy nhiên nước Javen lại là dung dịch có mùi hơi khó chịu khi sử dụng. Bởi trong môi trường axit, NaClO phản ứng theo định luật: NaClO + 2HCl → NaCl + Cl₂ + H₂O. Khí Cl₂ tạo nên có mùi khó chịu, khi tác động xấu đối với sức khỏe con người khi hít phải. Vậy nên chúng ta phải cẩn khi sử dụng hóa chất này. 

Ưu và nhược điểm nổi trội của dung dịch nước Javen

Sở dĩ dung dịch nước Javen rất dễ để tìm thấy trong các gian hàng đồ gia dụng không chỉ bởi tính đa năng. Bên cạnh đó nước Javen Sodium hypochlorite là một chất khử trùng, sát khuẩn có các đặc tính như:

• Javen được sản xuất dưới dạng chất lỏng đóng chai nên có thể dễ dàng sử dụng và bảo quản.

• Nước Javen có những ứng dụng vượt bật trong các ngành công nghiệp như khử trùng, kháng khuẩn, làm sạch và khử trùng nước.

Tuy nhiên, nước Javen vẫn đang tồn tại một vài nhược điểm mà chúng ta cần biết để đảm bảo an toàn khi sử dụng như:

• Nước Javen được cảnh báo là một chất nguy hiểm và có khả năng độc hại. Gây hại đối với cơ thể con người.

• Tồn tại lâu dài với số lượng nhiều sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng.

• Không được để Javen tiếp xúc với không khí, bởi điều này sẽ gây ra quá trình phân huỷ của nó.

Công dụng hữu hiệu của nước Javen trong đời sống

Bởi sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội của một dung dịch có tính oxi hóa mạnh. Vậy nên nước Javen được sử dụng rất phổ biến trong đời sống. Đơn cử như một vài công dụng chính của nước Javen không thể bỏ qua như:

Nước Javen dùng để tẩy sạch các vết ố

Nước Javen dùng để tẩy sạch các vết ố

Những vết bẩn, vết ố của nước trái cây, nước tương, cafe, trà, màu mực vô tình bám dính trên áo quần, chăn, ga, gối nệm, . .. Nếu sử dụng xà phòng hoặc nước giặt bình thường sẽ không tẩy được. Vì vậy, chúng ta phải sử dụng thêm nước Javel sẽ phá vỡ kết cấu bám chắc của vết bẩn. Bên cạnh đó, các vết dơ vương trên sàn nhà hoặc các mùi hôi khác đều sẽ bị tiêu diệt bằng nước Javen.

Nước Javen dùng để sát trùng, khử khuẩn

Nước Javen dùng để sát trùng, khử khuẩn

Trong môi trường nước, đặc biệt là hồ bơi hay những bể nước là một trong những khu vực có chứa nhiều vi trùng, vi khuẩn. Chúng có kích thước vô cùng nhỏ, không thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Nhưng lại rất nguy hiểm, gây mất an toàn cho người tiếp xúc phải chúng. Vì thế rất cần phải sát trùng nhằm bảo vệ an toàn cho những người tham gia bơi lội. 

Những nơi như vậy ta sẽ phải sử dụng nồng độ nước Javen rất cao mới có thể tiêu diệt hết khuẩn và vi trùng. Ta có thể dùng dung dịch javel với nồng độ 12 – 15 % tùy vào mức độ nhiễm bẩn để xử lý. Nếu gia đình bạn có trẻ nhỏ thì nên khử khuẩn vật dụng trong gia đình hoặc đồ chơi của trẻ định kỳ mỗi tuần. Đây cũng là một trong các cách giúp trẻ phòng tránh căn bệnh tay – chân – miệng ở các bé.

Nước Javen có gây độc hại cho con người hay không?

Nước Javen được cảnh báo là một trong các chất có thể gây hại tới sức khoẻ con người qua con đường hô hấp và tiếp xúc. Nước Javen và những chất độc từ Javen thải ra sẽ gây kích ứng da, hại mắt, độc hệ thần kinh, gây ung thư cho nên khi tiếp xúc chúng ta phải thật thận trọng.

Vì vậy, trước khi tiếp xúc với dung dịch chúng ta cần phải có dụng cụ bảo hộ lao động. Thêm vào đó là một số lưu ý khi sử dụng dung dịch hóa chất này như sau:

• Dùng nước Javen để tẩy sạch vết bẩn trên nền nhà, sàn nhà. Bạn phải mở hết tất cả các cửa phòng, mọi người ra khỏi phòng trước khi dùng nước Javen.

• Dùng nước Javen để giặt vết bẩn trên vải và các vật dụng bằng vải. Bạn cần giặt sạch với nước pha thêm một tí dung dịch axit nhẹ tránh việc vải bị bạc màu, mục rách.

• Dùng nước Javen bạn cần cẩn thận không để nước Javen dính, bám vào những đồ dùng bằng kim loại. Ví dụ như bàn ghế, giường tủ bởi chúng sẽ khiến kim loại bị ăn mòn, làm giảm tuổi thọ sử dụng.

• Dùng nước Javen trong phòng thí nghiệm bạn nên lưu ý tránh tình trạng nước Javen phản ứng với những hoá chất khác tạo ra độc tố.

• Dùng nước Javen tuyệt đối không nên pha loãng dung dịch này với những chất khử trùng khác. Cũng giống như những chất axit và amoniac, tránh tình trạng phát sinh khí độc Clo.

• Nếu dùng nước Javen bạn ngửi thấy nước có mùi Clo nặng thì là đã vượt quá nồng độ Clo quy định. Tuyệt đối không uống trực tiếp nước này mà hãy chờ khi mùi Clo tan hết rồi đun lại. Để hơi Clo bay đi hết rồi mới uống, tránh tình trạng bị nhiễm độc Clo.

• Cần đóng kín nắp các bồn chứa đựng nước Javen, không để khí thoát ra ngoài. Bảo quản ở nơi thoáng khí, đặc biệt phải có tem nhãn để nhận biết.

• Các thùng, chai, lọ chứa nước Javen không được để trong các thùng chứa axit, bể chứa các hóa chất dễ cháy. Vì Javen có khả năng sẽ tương tác với các chất này nếu thải ra môi trường. 

Vậy tóm lại, nước Javen là gì? Nước Javen không gây độc cho con người nếu chúng ta không có bảo hộ khi dùng chúng. Hãy lưu ý để dung dịch ngoài tầm với của trẻ em, đảm bảo an toàn cho trẻ nhỏ.

Hãy theo dõi các bài viết về hóa chất sớm nhất của Hóa Chất Đông Á tại website https://dongachem.vn/ nhé!