CH3COOH là gì? Các ứng dụng và cách điều chế Axit Axetic

1. CH₃COOH là gì?

CH₃COOH là gì?

Công thức cấu tạo của axit axetic chính là CH₃COOH, là một hợp chất hữu cơ quan trọng trong lĩnh vực hóa học và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Đây là một chất lỏng trong suốt có mùi dấm đặc trưng và có tính chất axit mạnh.

Axit acetic thường được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau như etanoic, Hydro axetat (HAc), dấm, acetic acid, Ethylic acid, Axit metanecarboxylic và Acid ethanoic. Chất này thường được tìm thấy trong giấm và đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra hương vị dấm đặc trưng của nhiều loại thực phẩm và nước uống, chẳng hạn như giấm trắng và giấm táo.

Axit acetic cũng được sử dụng trong công nghiệp, đặc biệt trong quá trình sản xuất nhựa polyvinyl acetate (PVA) và cellulose acetate cũng như là một thành phần trong nhiều sản phẩm hóa dầu. 

2. Tính chất lý hóa đặc trưng của Axit Axetic

Tính chất lý hóa đặc trưng của Axit Axetic

Axit axetic (CH₃COOH) là một hợp chất hữu cơ quan trọng và có nhiều tính chất lý hóa đặc trưng đáng chú ý. Dưới đây là một số tính chất vật lý và tính chất hóa học axit axetic bạn có thể tham khảo.

Tính chất vật lý nổi bật

Axit axetic là một dạng chất lỏng không màu ở điều kiện tiêu chuẩn với mùi chua đặc trưng. Thêm vào đó, hợp chất này có thể tan vô hạn trong nước, tạo thành một dung dịch axit. Đặc tính này đã làm cho CH3COOH được sử dụng trong các ứng dụng liên quan đến nước.

Axit axetic rất dễ cháy, điều này quan trọng khi hợp chất tham gia vào quá trình sản xuất và phản ứng hóa học. Ngoài ra, hợp chất còn có tính bay hơi nên có thể tồn tại dưới dạng hơi. 

Trọng lượng riêng của CH₃COOH là 1,049 g/cm³ ở 25 °C. Điểm nóng chảy của axit axetic là 16,7°C, trong khi điểm sôi là 118°C. 

Tính chất hóa học của axit axetic 

Ngoài tìm hiểu về CH₃COOH là gì, bạn cần nắm các tính chất hóa học cơ bản. Axit axetic có các tính sau.

• Phản ứng với quỳ tím: CH₃COOH làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ, cho thấy tính axit của nó.

• Phản ứng với bazơ: Axit axetic phản ứng với bazơ để tạo thành muối và nước.

• Phản ứng giải phóng hydro: CH₃COOH có thể phản ứng với các kim loại đứng trước hydro trong bảng tuần hoàn (ví dụ như kẽm) để giải phóng khí hydro (H₂).

• Phản ứng với muối của axit yếu hơn: Axit axetic phản ứng với muối của các axit yếu hơn để tạo ra axit axetic và muối khác, có thể kể đến như rượu axit axetic.

• Phản ứng tạo este: CH₃COOH có thể tác dụng với rượu za để tạo ra este và nước, trong điều kiện có chất xúc tác như axit sulfuric (H₂SO₄) và nhiệt độ thích hợp.

3. Điều chế CH₃COOH như thế nào chuẩn?

Điều chế CH₃COOH như thế nào chuẩn?

Điều chế và sản xuất axit axetic CH₃COOH là một quá trình quan trọng trong ngành hóa học và công nghiệp. Dưới đây là các phương pháp cơ bản.

• Cacbonil hóa metanol: Trong phương pháp này, metanol (CH₃OH) và carbon monoxide (CO) phản ứng với nhau dưới sự tác động của một chất xúc tác phù hợp, thường là hỗn hợp của kim loại như rhodium hoặc iridium. 

• Oxy hóa axetaldehyt: Axit axetic cũng có thể được sản xuất bằng cách oxy hóa axetaldehyt (CH₃CHO) bằng oxy trong không khí.

• Oxy hóa etylen: Quá trình oxy hóa này sử dụng chất xúc tác là palladi kết hợp cùng sự hỗ trợ của axit heteropoly.

• Lên men oxy hóa của CH₃COOH: Các vi khuẩn có khả năng oxy hóa axit axetic thông qua quá trình lên men, tạo ra axit axetic từ các thực phẩm chứa cồn hoặc các nguồn nguyên liệu như gạo, khoai tây hoặc mạch nha. 

4. Các ứng dụng Axit Axetic trong đời sống và sản xuất

Các ứng dụng Axit Axetic trong đời sống và sản xuất

Công thức axit axetic CH₃COOH được biết đến là một chất có nhiều ứng dụng quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ công nghiệp đến y học và sức khỏe con người, cụ thể như sau. 

Ứng dụng trong công nghiệp của CH₃COOH

Một phần lớn sản lượng axit axetic trên toàn cầu được sử dụng để sản xuất monome vinyl acetate (VAM). VAM là một chất kết dính quan trọng được sử dụng trong ngành sản xuất sơn, keo dán, và vật liệu cách âm.

Ngoài ra, CH₃COOH còn được biết đến là một loại dung môi protic phân cực tốt, được sử dụng như một dung môi cho các hợp chất hữu cơ và không hữu cơ. Hợp chất này còn được sử dụng trong chế biến rau củ quả, chế biến đồ hộp và là một thành phần quan trọng của nhiều loại gia vị.

Có thể bạn chưa biết, CH₃COOH còn đóng vai trò quan trọng trong sản xuất cellulose acetate, một loại polymer được sử dụng trong ngành công nghiệp sản xuất sợi tổng hợp và màng nhựa ở thời điểm hiện tại.

Ứng dụng của axit axetic trong ngành y học

Nhờ tính chất kháng khuẩn, hợp chất này được sử dụng làm chất khử trùng. Với nồng độ pha loãng khoảng 1%, nó có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng trong các lĩnh vực y tế và phòng mổ. Đặc biệt CH₃COOH còn được chế phẩm thành các thuốc điều trị bệnh tiểu đường, giúp kiểm soát đường huyết trong cơ thể.

Vai trò của CH₃COOH đối với sức khỏe

Tác dụng của axit axetic làm ức chế hoạt động thủy phân đường đôi thành đường đơn, giúp kiểm soát đường huyết sau khi ăn. Hơn thế nữa, giấm axit acetic còn giúp ngăn chặn sự tích tụ mỡ trong cơ thể và gan, hỗ trợ hiệu quả cho quá trình giảm cân. Giấm táo có chứa axit axetic còn được cho là có tác dụng chống lão hóa hiệu quả.

5. Lưu ý khi sử dụng và bảo quản dung dịch Axit Axetic 

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng và bảo quản CH₃COOH, bạn cần tuân thủ các lưu ý quan trọng dưới đây.

• Axit axetic cần được lưu trữ trong kho có mái che, nơi nhiệt độ được kiểm soát và thông thoáng. 

• Tránh lưu trữ axit axetic ở những nơi có nhiệt độ cao hoặc gần nguồn nhiệt để tránh gây ra nguy cơ hỏa hoạn, cháy nổ. 

• Khi sử dụng CH₃COOH, bạn cần đeo đồ bảo hộ cá nhân như găng tay, mũ bảo hộ và quần áo dài tay.

• Nếu phải xử lý axit axetic trong một khu vực không thông khí tốt, bạn cần sử dụng thiết bị bảo hộ hô hấp để đảm bảo không hít phải hơi axit gây hại cho sức khỏe.

• Trong trường hợp bạn bị dây axit axetic vào da hoặc mắt, hãy rửa kỹ vùng bị tiếp xúc với nước sạch trong ít nhất 15 phút và tìm sự tư vấn y tế ngay lập tức.

• Khi đổ hay trộn axit axetic, bạn nên làm điều này một cách cẩn thận và chậm rãi để tránh bắn tia và tạo ra hơi axit. Nếu cần, hãy đọc hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm hoặc tìm sự hướng dẫn từ người có kinh nghiệm. 

• Cuối cùng, tránh tiếp xúc CH₃COOH với các chất khác, đặc biệt là các chất có thể tạo ra phản ứng nguy hiểm. Tuy nhiên, người dùng cần hiểu rõ cách sử dụng và lưu trữ an toàn nhất.

Với tính chất axit mạnh và khả năng tương tác với nhiều loại chất khác nhau, axit acetic đóng vai trò quan trọng trong nhiều phản ứng hóa học và quy trình công nghiệp. Đông Á hy vọng những chia sẻ trong bài viết trên đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc CH₃COOH là gì và có được các kiến thức cơ bản nhất về hợp chất này.

Nếu bạn vẫn còn những khúc mắc hoặc đang quan tâm đến các hóa chất công nghiệp khác, hãy liên hệ với Đông Á - địa chỉ chất lượng bậc nhất ở thời điểm hiện tại. Khách hàng có thể liên hệ qua website dongachem.vn hoặc hotline 0912 536446 - 0914 219646 để có được sự tư vấn kịp thời nhất.